بسمه تعالی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران،
جناب آقای دکتر پزشکیان
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی،
جناب آقای دکتر قالیباف
وزیر محترم آموزش و پرورش،
جناب آقای دکتر کاظمی
ریاست محترم سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک،
جناب آقای دکتر شیخ الاسلام
با سلام و احترام؛
همان‌گونه که مستحضرید، از واگذاری مسئولیت اداره مهدهای کودک از سازمان بهزیستی به وزارت آموزش و پرورش شش سال می‌گذرد، اما متأسفانه سیاست‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک (متولی کنونی مهدهای کودک که اکنون کودکستان نامیده می‌شود) نه تنها طبق منویات رهبری معظم پیش نرفته، بلکه موجب تضعیف بیشتر نقش قانونی و حرفه‌ای مراکز خصوصی مهد و پیش‌دبستان شده است؛ امری که مغایر با اصول علمی و روان‌شناختی تربیت کودک است و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای برای جامعه و اثرات منفی روحی-روانی برای کودکان در پی خواهد داشت.
۱. با توجه به مصوبه در حال بررسی ورود کودکان از پنج سال به مدارس و اهمیت موضوع استانداردهای نگهداری کودکان، سوال مهم اینجاست که آیا سازوکار روان‌شناختی، ایمنی و استاندارد در مدارس وجود دارد؟
آیا حضور کودک پنج ساله در کنار سنین بالاتر دبستان، موجب آسیب‌های جدی جسمی و روانی نخواهد شد؟
لازم به ذکر است که مقوله استانداردهای نگهداری و آموزش به کودک، حاصل خرد جمعی و تجربه سالیان طولانی اساتید فن بوده که در مهد کودک‌ها در حال اجراست. حال، چطور با یک مصوبه، این مهم به فراموشی سپرده خواهد شد؟
۲. تعیین و ابلاغ شهریه
شهریه‌های ابلاغی علاوه بر عدم تناسب با هزینه‌های واقعی مراکز (بیمه، حقوق، اجاره، مواد مصرفی و...)، فاصله نامتعارفی نیز در گروه‌های سنی شیرخوار و نوپا با گروه‌های دیگر دارند. ضمن اینکه بعضاً دیده شده شهریه سال جدید نسبت به سال گذشته کاهش نیز داشته است.
۳. صدور مجوز برای مراکز فاقد استاندارد و عدم وجود عدالت در ارائه مجوز
متأسفانه علی‌رغم روال مشخص سال‌های گذشته که چارت مشخصی از شروط ایمنی فضا، پرسنل، مدارک و موارد مهمی جهت اخذ مجوز کار با کودک، به طور رسمی بازرسی و ارزیابی می‌گردید، در سال گذشته شاهد صدور مجوز برای مراکزی معلوم‌الحال، به دور از شأن کودک و اخلاق و تهی از استانداردهای لازم بوده‌ایم. اینکه به نام شمول استفاده از خدمات پیش‌دبستان برای همه کودکان، آن‌ها را به مراکز فاقد امنیت و استاندارد سوق دهیم جز سونامی آسیب‌های روانی-جسمی نتیجه‌ای نخواهد داشت.
فعالیت برخی مراکز غیرتخصصی با اسامی کافه کودک و مهد زبان، خانه طبیعت با ظرفیت بیش از حد مجاز و با امکانات حداقلی، هر روز بیشتر شده و هیچ‌گونه نظارتی بر نحوه عملکرد آن‌ها نیست و صرفاً به ارائه مجوز بسنده می‌گردد. لازم به ذکر است مراکزی مانند کانون پرورش فکری با رسالتی کاملاً متفاوت هم در عرصه آموزش پیش‌دبستان ورود پیدا کرده‌اند که جای تأمل دارد.
- پیشنهاد می‌شود مجوز فعالیت زیر هفت سال از مدارس گرفته شود یا مراکز تخصصی پیش‌دبستانی نیز مجوز فعالیت گسترده‌تر دریافت کنند.
۴. پروانه فعالیت و استعلام مجوز
در بسیاری از امور اداری و قانونی، مراکز نیاز به ارائه استعلام معتبر از پروانه فعالیت دارند. ضرورت دارد روند صدور و تمدید پروانه فعالیت شفاف، سریع و با هماهنگی کامل با سایر دستگاه‌ها انجام شود تا مراکز بتوانند بدون مشکل امور خود را پیگیری کنند. لازم به ذکر است فقط مراکز معتبر در حال پرداخت بیمه، مالیات و عوارض قانونی هستند؛ اما در عمل هیچ‌گونه حمایتی صورت نمی‌گیرد.
۵. روند فعلی بررسی درخواست شهریه و تأییدیه‌های مربوط به اجاره‌بها، تجهیزات، تأیید بر دو شیفت بودن و موارد مشابه، به صورت غیر اصولی و بدون توجه به استانداردهای سازمان بهزیستی که حاصل سال‌ها تجربه بوده، توسط بخش ابتدایی اداره کل انجام می‌پذیرد که عملاً دست مراکز غیر استاندارد را جهت اخذ مجوز کاملاً باز می‌گذارد.
مهم‌ترین آثار و پیامدهای اجتماعی این روند فعلی و سیاست‌های غلط:
۱- عدم صدور مجوز فعالیت و راه‌اندازی کودکستان‌های دارای مجوز و باسابقه (بیش از ۶ سال از استقرار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک می‌گذرد و هنوز هیچ مجوز فعالیت و راه‌اندازی صادر نشده است)، و پیرو همین فرآیند، فعالیت غیرقانونی بیش از ۱۵ هزار مرکز پایش‌نشده و همچنان مشغول به کار هستند.
۲- بیکاری گسترده نیروهای متخصص: هزاران نفر از مدیران، مربیان، مشاوران، روان‌شناسان، کارکنان خدماتی و سایر شاغلان مراکز کودکستانی با خطر جدی از دست دادن شغل مواجه‌اند. بسیاری از این افراد جوانان تحصیل‌کرده و فاقد پشتوانه مالی هستند و بیکاری آنان فشار مضاعفی بر نظام اجتماعی و حمایتی کشور وارد خواهد کرد.
۳- نابودی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی: بسیاری از مؤسسان این مراکز با صرف تمام دارایی، دریافت وام‌های کلان و حتی فروش اموال شخصی، مراکز تربیتی ایجاد کرده‌اند. تصمیمات غیرکارشناسی اخیر، این سرمایه‌ها را در معرض نابودی کامل قرار داده و هیچ‌گونه سازوکار مؤثری برای جبران خسارات وجود ندارد.
۴- تصمیمات غیر اصولی اخیر، موجبات بیکاری قشر اعظمی از زنان سرپرست خانوار و شاغل در کودکستان‌های مستقل را رقم خواهد زد.
۵- آسیب به بنیان خانواده و تربیت نسل آینده: با حذف مراکز تخصصی تربیت کودک، خانواده‌ها، به‌ویژه مادران شاغل، در نگهداری از فرزندان خردسال دچار بحران خواهند شد. همچنین، نبود فضاهای استاندارد، رشد عاطفی، ذهنی و اجتماعی کودکان را با تهدید جدی مواجه می‌کند.
۶- بی‌عدالتی میان بخش دولتی و خصوصی: در حالی که کودکستان‌های خصوصی تحت فشارهای شدید نظارتی، مالیاتی و بدون حمایت دولتی فعالیت می‌کنند، برخی نهادهای دولتی با راه‌اندازی مراکز موازی، شرایط رقابت ناعادلانه‌ای را ایجاد کرده‌اند که مغایر با اصل ۴۴ قانون اساسی و سیاست‌های حمایتی از بخش خصوصی است. لذا توجه به موارد زیر حداقل انتظار است:
۱- توقف فوری سیاست‌ها و بخشنامه‌هایی که موجب تضعیف یا حذف کودکستان‌های خصوصی می‌شوند (کاهش سن ورود به دبستان).
۲- تدوین سندی پایدار، تخصصی و عادلانه برای ساماندهی تربیت کودک در کشور، شامل:
- توقف صدور مجوزهای جدید تا قبل از صدور مجوز فعالیت جهت مراکزی که تطبیق مجوز صورت گرفته است.
- جلوگیری اکید از تأیید و اجرای مصوبه ورود کودکان زیر هفت سال به مدرسه
- ممنوعیت فعالیت مراکز غیرمجاز برای کودکان زیر ۷ سال
- برخورد قاطع با مراکز بی‌کیفیت و فاقد مجوز تخصصی
- جلوگیری از فعالیت غیرمجاز در مساجد، مدارس، مهدهای قرآنی، خانه‌های بازی، آموزشگاه‌های علمی، باشگاه‌ها و حسینیه‌ها و هرگونه مؤسسه با عناوین جعلی
۳- به رسمیت شناختن نقش تربیتی کودکستان‌ها در نظام آموزشی کشور و حمایت از نیروهای انسانی متعهد، از جمله:
- ارتقاء جایگاه مراکز مهد و پیش‌دبستانی خصوصی به عنوان نهادهای پایه آموزش رسمی
- الحاق نمایندگان صنف به شورای عالی آموزش و پرورش
۴- اصلاح نظام تعیین شهریه:
- حذف کارشناسی سالانه شهریه توسط ادارات آموزش و پرورش که بار سنگین مالی برای مهد کودک‌ها به دنبال دارد.
- بازنگری در شهریه سال جاری متناسب با نرخ واقعی تورم، تعیین درصد افزایش سالیانه شهریه و عدم نیاز به کارشناسی هر ساله
- تعیین نظام تعرفه‌ای پایدار بر اساس امتیاز و سطح کیفیت مراکز، افزایش درصدی شهریه وفق تورم
۵- حمایت‌های مالی، تسهیلاتی و قانونی از کودکستان‌های دارای مجوز، از جمله:
- معافیت مالیاتی
- ارائه تسهیلات بانکی کم‌بهره
- ارائه بیمه ویژه برای مدیران زن کارآفرین
- کاهش نرخ بیمه پرسنل متناسب با ماهیت فصلی و آموزشی مراکز
- فراهم‌سازی امکان بیمه مشابه زنان خانه‌دار یا عشایر برای شاغلان
۶- اصلاح فرآیند ثبت‌نام پایه اول دبستان:
- مشروط‌سازی ثبت‌نام دانش‌آموزان به گذراندن حداقل ۹۰٪ دوره پیش‌دبستانی در مراکز مجاز
- پذیرش گواهی فقط از مراکز مهد کودک و پیش‌دبستانی دارای مجوز
۷- تدوین سند راهبردی
- ایجاد عدالت در صدور مجوز فعالیت آموزشی زیر شش سال.
- ایجاد بستر پذیرش کلاس اول در مهد کودک‌ها
- تشکیل کارگروه مشترک با حضور نمایندگان صنف تا پایان شهریور ۱۴۰۴
باور ما این است که توجه به کودک نه یک امر تشریفاتی، بلکه بنیاد امنیت و پیشرفت آینده کشور است. و امروز، حمایت از کودکستان‌های تخصصی، در واقع حمایت از خانواده، سرمایه‌گذاری مولد، اشتغال پایدار و آینده‌سازان این مرز و بوم است.
با تقدیم احترام
موفق شد
ویژه
