بسمه تعالی

ریاست محترم جمهور

وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری

با سلام؛

در دنیای امروز که فناوری اطلاعات و ارتباطات، مرزهای دانش را جابه‌جا کرده است، دسترسی عادلانه به آموزش عالی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه پایدار جوامع محسوب می‌شود. متأسفانه در کشور عزیزمان ایران، با وجود برخورداری از اساتید برجسته و دانشگاه‌های معتبر، همچنان شکاف عمیقی بین کیفیت آموزش در مراکز اصلی (مانند دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر و علوم پزشکی) و سایر مناطق کشور وجود دارد. دانشجویان در شهرستان‌ها و مناطق دورافتاده اغلب از دسترسی به محتوای آموزشی باکیفیت محروم هستند و این امر نه تنها عدالت آموزشی را زیر سؤال می‌برد، بلکه پتانسیل‌های ملی را نیز هدر می‌دهد.

ما امضاکنندگان این کارزار، به عنوان شهروندان دغدغه‌مند نسبت به آینده ایران، درخواست می‌کنیم که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اقدام به راه‌اندازی «دانشگاه مجازی ملی ایران» نماید. این پلتفرم ملی، که بر پایه فناوری‌های نوین دیجیتال بنا خواهد شد، می‌تواند تحولی بنیادین در نظام آموزش عالی کشور ایجاد کند و میلیون‌ها نفر را از مزایای آموزش برتر بهره‌مند سازد.

خواسته دقیق ما چیست؟

انتخاب اساتید برتر هر رشته دانشگاهی (از میان دانشگاه‌های معتبر مانند دانشگاه تهران، صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، فردوسی مشهد و سایر مراکز برجسته) برای تولید محتوای آموزشی استاندارد.

ضبط حرفه‌ای دروس دانشگاهی (شامل ویدیوهای آموزشی، اسلایدها، آزمون‌های آنلاین و منابع مکمل) توسط این اساتید، به گونه‌ای که هر درس تنها یک بار تولید شود و برای سال‌های متمادی قابل استفاده باشد.

ایجاد یک پلتفرم دیجیتال ملی (مانند اپلیکیشن و وب‌سایت) که این محتواها را به‌صورت کاملاً رایگان و بدون محدودیت جغرافیایی یا مالی در اختیار دانشجویان، فارغ‌التحصیلان، علاقه‌مندان به یادگیری مادام‌العمر و حتی دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی قرار دهد.

ادغام این پلتفرم با سیستم‌های آموزشی موجود، مانند سامانه‌های یادگیری الکترونیکی دانشگاه‌ها، تا دانشجویان بتوانند از این محتواها در واحدهای درسی خود استفاده کنند و حتی گواهی‌های معتبر دریافت نمایند.

تخصیص بودجه اولیه از سوی دولت برای تولید محتوا (که هزینه‌ای ناچیز در مقایسه با ساخت دانشگاه‌های جدید دارد) و نگهداری پلتفرم توسط بخش خصوصی یا نهادهای عمومی.

فواید این طرح برای کشور چیست؟

این دانشگاه مجازی نه تنها یک پروژه آموزشی است، بلکه ابزاری قدرتمند برای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی ایران خواهد بود:

عدالت آموزشی: دانشجویان در مناطق محروم، روستاها و شهرهای کوچک می‌توانند به همان کیفیتی که دانشجویان تهران یا اصفهان آموزش می‌بینند دسترسی داشته باشند. این امر شکاف طبقاتی در آموزش را کاهش می‌دهد و فرصت‌های برابر برای همه ایرانیان فراهم می‌کند.

صرفه‌جویی اقتصادی: هزینه تولید هزاران درس دانشگاهی با بهترین اساتید، کمتر از ۵۰۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود؛ مبلغی که معادل هزینه ساخت تنها یک ساختمان دانشگاهی است اما می‌تواند میلیون‌ها دانشجو را پوشش دهد و نیاز به استخدام هزاران استاد جدید را کاهش دهد.

ارتقاء کیفیت آموزش: با تمرکز بر محتوای استاندارد و به‌روز، کیفیت کلی آموزش عالی افزایش می‌یابد و دانشجویان بهتر برای بازار کار آماده می‌شوند. این امر می‌تواند نرخ اشتغال فارغ‌التحصیلان را بالا ببرد و به رشد اقتصادی کمک کند.

یادگیری مادام‌العمر: فارغ‌التحصیلان و شاغلان می‌توانند برای به‌روزرسانی دانش خود از این پلتفرم استفاده کنند که این امر به نوآوری و کارآفرینی در کشور منجر خواهد شد.

کاهش فشار بر سیستم آموزشی: با دسترسی آنلاین به دروس، دانشگاه‌ها می‌توانند بر جنبه‌های عملی و پژوهشی تمرکز کنند و از تراکم کلاس‌ها کاسته شود.

مزایای اجتماعی: این طرح می‌تواند به کاهش مهاجرت مغزها کمک کند، زیرا جوانان در هر نقطه‌ای از کشور می‌توانند به آموزش برتر دسترسی داشته باشند و احساس محرومیت نکنند.

نمونه‌های موفق جهانی که الگوی ما هستند:

این ایده نه تنها نوآورانه نیست، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان با موفقیت اجرا شده و نتایج چشمگیری به بار آورده است:

هند (پلتفرم SWAYAM و NPTEL): دولت هند با همکاری مؤسسات برتر مانند IITها و IISc، بیش از ۱۰ هزار درس دانشگاهی را به‌صورت ویدیوهای رایگان تولید کرده است. این پلتفرم اکنون بیش از ۵۰ میلیون کاربر دارد و عدالت آموزشی را در کشوری با جمعیت میلیاردی برقرار کرده است. نتیجه: افزایش نرخ ثبت‌نام در آموزش عالی و کاهش هزینه‌های آموزشی برای خانواده‌ها.

کره جنوبی (K-MOOC): وزارت آموزش کره با حمایت دولت، دروس دانشگاه‌های برتر را ضبط و آنلاین کرده است. این طرح باعث شده حتی در مناطق روستایی، دانش‌آموزان به آموزش سطح سئول دسترسی داشته باشند و نرخ ترک تحصیل کاهش یابد.

فرانسه (France Université Numérique - FUN): دولت فرانسه پلتفرمی ملی ایجاد کرده که دروس دانشگاه‌های معتبر مانند سوربن را رایگان ارائه می‌دهد. این طرح بیش از ۵ میلیون کاربر جذب کرده و به یادگیری مادام‌العمر کمک کرده است.

ایالات متحده (edX و Coursera): پلتفرم‌هایی مانند edX (تأسیس‌شده توسط هاروارد و MIT) با حمایت دولت فدرال، دروس دانشگاهی را جهانی کرده‌اند. میلیون‌ها نفر از کشورهای در حال توسعه از این محتواها استفاده می‌کنند.

حتی کشورهای در حال توسعه مانند مصر (Egyptian Knowledge Bank) و اندونزی (SPADA) پلتفرم‌های ملی خود را راه‌اندازی کرده‌اند و نتایج مثبتی در افزایش دسترسی به آموزش دیده‌اند.

ایران با برخورداری از زیرساخت‌های دیجیتال روبه‌رشد (مانند شبکه ملی اطلاعات)، اساتید نخبه و تجربه موفق در آموزش مجازی (مانند دوران کرونا)، کاملاً آماده اجرای این طرح است. ما باور داریم که این کار نه تنها شدنی، بلکه ضروری است تا ایران در رقابت جهانی دانش پیشتاز شود.

از همه هم‌وطنان، اساتید، دانشجویان، مسئولان و رسانه‌ها دعوت می‌کنیم تا با امضای این کارزار، صدای خود را به گوش تصمیم‌گیران برسانند. ما درخواست می‌کنیم این طرح در برنامه بودجه سالانه دولت گنجانده شود و ظرف یک سال آینده راه‌اندازی گردد. اگر این کارزار به صدها هزار امضا برسد، دولت و مجلس ناگزیر به پاسخگویی خواهند بود.

با هم برای ایرانی داناتر و عادلانه‌تر تلاش کنیم!