گزارش روزنامه شرق از تلاش‌ها برای حذف سربازی اجباری با اشاره‌ به کارزار مخالفت با سربازی اجباری:

خدمت اجباری نظام وظیفه؛ قانونی که خم شد اما نشکست

حسین بیدگلی: یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های پسران ایران، 96‌ساله شده است؛ رفتن به سربازی. بر‌اساس آمار غیر‌رسمی حدود یک‌میلیون‌و 400 هزار نفر در‌حال گذراندن دوره سربازی هستند که رقم کمی محسوب نمی‌شود. اما داستان سربازی از کجا وارد زندگی پسران ما شد. سال 1303 بود که رضاخان لایحه «خدمت اجباری نظام وظیفه» را که 36 ماده بود، به مجلس چهارم شورای ملی تقدیم و یک سال بعد نیز مجلس در شانزدهم خرداد آن را تصویب کرد و این‌گونه بود که مردان بالای 18 سال ایرانی مکلف شدند دو سال سرباز نظام باشند که به «اجباری» معروف شد. از همان روزها «ترک خانواده»، «گذران دوره‌های سخت آموزش» و «دوری از محل زندگی» از مکافات‌های دوره سربازی بود تا اینکه در سال 59، جنگ ایران و عراق پیش آمد و جنگ با دشمن نیز به آن اضافه شد و «فرار» از سربازی و میدان جنگ که از متداول‌ترین اتفاقات دوره جنگ بود، به دغدغه‌های خدمت سربازی اضافه شد.
قانونی که دو بار خم شد
البته وضع به این صورت نماند و با قبول قطع‌نامه 598 سازمان ملل در سال 1367 و صلح دو کشور، مسئولان را به صرافت انداخت تا قوانین جدیدی برای خدمت سربازی وضع کنند. آذر سال 1377، قانون «خرید خدمت» اجرا شد و مشمولان اجازه پیدا کردند با پرداخت مبلغی از سربازی در زمان صلح معاف شوند. همای اقبال بر روی شانه حدود 350 هزار پسری که وضع مالی بهتری داشتند و مشمول این قانون می‌شدند، نشست و آنها از دو سال سربازی معاف شدند و تاکنون نیز جنگی نشده تا فراخوانده شوند.
قانون خرید خدمت اما دوام نداشت و حذف شد تا اینکه دولت حسن روحانی قصد کرد تا به مشمولانی که بیش از پنج سال غیبت داشتند، اجازه دهد تا با پرداخت جریمه نقدی، کارت پایان خدمت دریافت کنند. در نهایت با مخالفت ستاد کل نیروهای مسلح و تصویب مجلس این امکان برای مشمولانی که هشت سال از فرارشان می‌گذشت، فراهم شد تا بتوانند بر‌اساس میزان تحصیلات و پرداخت جریمه 10 تا 50 میلیون تومانی از سد بزرگ خدمت سربازی عبور کنند؛ هر‌چند این مورد نیز فعلا از قانون بودجه کشور حذف شده است و صحبت‌های رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح در ابتدای سال نشان می‌دهد که آنها از این قانون رضایت نداشتند. امیر غلامرضا رحیمی‌پور گفته بود این قانون سبب شد تا تعداد غایبان سربازی در طول سه سال به دو برابر افزایش پیدا کند و ما در‌حال‌حاضر حدود دو‌میلیون‌و ۹۰۰ هزار مشمول غایب داریم. «فروش سربازی» و «جریمه برای سربازان فراری» دو راهکاری بود که تاکنون فرصت عملیاتی‌شدن پیدا کرده و حداقل رضایت نسبی بخشی از جامعه را فراهم کرده بود. این رضایت و انعطاف قانون‌گذاران برای دوره خدمت سربازی باعث شده تا از آذر سال گذشته از طرف مشمولین غایب، دانشجویان و جوانان، سه کارزار «درخواست لغو سربازی اجباری» شکل بگیرد و بیش از 200 هزار نفر آن را امضا کنند. در یکی از این درخواست‌ها که در سایت کارزار به ثبت رسیده، خطاب به رئیس مجلس این‌گونه آمده است: «با توجه به مشکلات اقتصادی پیش‌آمده و بالارفتن هزینه زندگی مردم از شما ریاست محترم مجلس تقاضا داریم در قانون سربازی اجباری تجدیدنظر کرده و بعد از حدود صد سال آن را لغو و سربازی حرفه‌ای را با طرح دریافت مالیات از مشمولان غایب و کسانی که متقاضی رفتن به سربازی نیستند، اجرا کنید که مفاد اصلی این طرح، افزایش حقوق سربازان و اختیاری‌شدن خدمت سربازی است؛ به گونه‌ای که خدمت از حالت اجباری خارج می‌شود؛ اما اگر فردی به هر دلیلی به خدمت اعزام نشود، باید هزینه و مالیات تأمین را بپردازد». همچنین در ادامه خطاب به محمدباقر قالیباف آمده است: «افراد معاف‌شده با این طرح به نسبت دریافت خدمات، مالیات پرداخت می‌کنند که در این مورد عدالت رعایت می‌شود و حق دهک ضعیف جامعه ضایع نمی‌شود. همچنین با اجرای این طرح مشکلات نزدیک به سه‌میلیون نفر مشمول غایب که از بسیاری از خدمات اجتماعی محروم هستند، حل شده و دغدغه سربازی از دوش بسیاری از جوانان کشورمان برداشته می‌شود که خود تبعات مثبتی در جامعه خواهد داشت. مطمئنا حل مشکلات مردم در عصر حاضر از تاریخ کشورمان می‌تواند باعث اتحاد و همبستگی بیشتری در برابر دشمنان خارجی و پایبندی به نظام مقدس جمهوری اسلامی شود؛ بنابراین امیدواریم نمایندگان محترم مجلس نیز با طرح فوق موافقت کنند».
شعار جذاب انتخاباتی
این درخواست چنان مهم و جذاب بود که پیش از انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، دو نفر از نامزدهای صندلی ریاست دولت به موضوع لغو سربازی اجباری واکنش نشان دهند. امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی که در آن زمان نایب‌رئیس مجلس بود، در توییتی نوشت: «باید سربازی اجباری جمع شده و نیروهای متخصص نظامی برای حراست از امنیت و اقتدار کشور استخدام شوند؛ وجود سه میلیون مشمول غایب نشان‌دهنده ناکارآمدی مدل فعلی است. در شرایط جنگ اقتصادی باید از توان جوانان برای سازندگی و جهش تولید استفاده کنیم؛ نسل جوان سربازان خط مقدم این جنگ هستند». بعد از او، محسن رضایی نیز که در آن زمان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و در سال‌های جنگ فرماندهی سپاه را برعهده داشت، در توییتی به این موضوع پرداخت و نوشت: «سال‌ها پیش درباره جایگزینی سربازی حرفه‌ای با سربازی اجباری طرح مناسبی ارائه کردم، پیشنهاد می‌کنم این طرح به‌روزرسانی و با حمایت مجلس عملیاتی شود». فروردین ماه نیز، 29 نماینده مجلس طرحی تحت عنوان «اصلاح قانون خدمت وظیفه عمومی» را به هیئت‌رئیسه دادند که در آن درخواست حذف خدمت سربازی اجباری و تبدیل آن به سربازی حرفه‌ای را داشتند. براساس این طرح جوانان داوطلب به‌صورت اصطلاحا حرفه‌ای وارد نیروهای مسلح می‌شوند و پس از آموزش کامل دوره‌های مربوطه انجام وظیفه کنند و مشمولانی که علاقه به حضور در نیروهای مسلح ندارند، هزینه آن را پرداخت خواهند کرد. حسن شجاعی علی‌آبادی، عضو کمیسیون اصل 90‌ نیز خبر داده بود که مجلس بر‌اساس اصول 71، 76، 84، 86 و... قانون اساسی به دنبال حذف سربازی اجباری است. هرچند سردار ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ارشد نیروهای مسلح، در همان روزها اعلام کرد که با کسری سرباز مواجه هستیم و امکان حذف خدمت سربازی وجود ندارد.
نتیجه امضا تاکنون: افزایش حقوق
با‌این‌حال شواهد و پیگیری‌ها نشان می‌دهد با اینکه «لغو سربازی اجباری» از موضوعات حاکمیتی محسوب می‌شود‌ اما از دستور کار مراجع ذی‌صلاح کنار گذاشته نشده یا حداقل درصدد تلطیف شرایط آن هستند و بر روی آن مطالعه می‌کنند. یکی از این موارد که در ابتدای امسال از سوی ستاد کل نیروهای مسلح در مجلس مطرح شد و انجام گرفت، افزایش حقوق سربازان بود تا جایی که حقوق سربازان صفر دو‌برابر شد و به حدود یک‌میلیون تومان رسید و سربازان با مدرک پزشکی تا سه‌میلیون تومان نیز دریافتی دارند که حداقل سربازان زیر پرچم را خوشحال کرد. در‌هر‌حال باید به این نکته نیز توجه داشت که ایران مرزهای طولانی دارد که برای محافظت از آن نیاز به سرباز است، پس طبیعی است تغییرات در قوانین خدمت سربازی نیاز به اقدامات گام‌به‌گام و تدریجی دارد تا بحث «سربازی حرفه‌ای» به‌صورت استاندارد اجرائی شود. قطعا حذف سربازی اجباری اتفاقی نیست که یک‌شبه قابل حل باشد و طرح‌های این‌چنین یا ایده‌های جایگزین به دلیل ماهیت نظامی آن به‌صورت محرمانه دنبال می‌شود. هم‌اکنون 123 کشور در جهان «سربازی اجباری» را حذف کرده‌اند و کمتر از 20 کشور هستند که پسران خود را به مدت دو سال به خدمت نظام وظیفه فرا می‌خوانند. حال باید دید با بالا‌رفتن کلیک‌های صورت‌گرفته برای جمع‌آوری امضا در کارزار «حذف سربازی اجباری» راهی باز خواهد شد تا دو سال از دوران طلایی پسران ایرانی در مسیر مد‌نظر خودشان طی شود یا مجبور خواهند بود در سنین پیری با بازگویی خاطرات دوران سربازی، نوه‌های خود را سرگرم کنند.

انتهای پیام

منبع خبر روزنامه شرق

*عکس از نسیم‌آنلاین

تا کنون چندین کارزار در اعتراض به سربازی اجباری، در پلتفرم کارزار ثبت گردیده که در یک مورد آن با عنوان «درخواست لغو سربازی اجباری»  ۲۱۶۴۶۴ نفر آن را امضا نموده اند. برای همراهی، امضا و پیگیری دیگر اخبار مرتبط با این کارزار  اینجا را کلیک کنید.

 

بحث و گفتگو

الیاس رضایی فرزند صادق : ارتش اجباری فرسوده باید جمع شود و یک ارتش داوطلبانه اختیاری داشته باشیم همانند 130 کشور دیگه جهان
💬 پاسخ
ابوالفضل حیدری : یک جوان نمیتواند راحت درس بخواند دلیلش سربازی اجباری یک جوان نمیتواند کار کند دلیلش سربازی اجباری یک جوان نمیتواند به موقع ازدواج کند دلیلش سربازی اجباری یک جوان دچار مشکلات روحی روانی میشود دلیلش سربازی اجباری و…. حالا این معضل هارو ضربدر میلیون ها نفر کنید نتیجه اش میشود جامعه امروز که دانشگاه و فرهنگ و اقتصادش دچار بیماری است.
💬 پاسخ
دو جمله خلاصه : سربازی اجباری کلاً ظلم هستش حالا حتی اگر فقط یک روز باشه.. درضمن جوانی هم که به زور و اجبار آوردید لب مرز اگر کشته شود دیگه شهید نیست که
💬 پاسخ
خبر خوب : اعتراضات به این اسارت و فلاکت اجباری سربازی مؤفق بود. از آنجا که این بردگی نحس اجباری دیگر متقاضی ندارد. سازمان ظالمانه نظام وظیفه یک قدم عقب نشینی داشت. و 3 ماه از این فلاکت را کم کرد و مناطق مرزی هم 14 ماهه شد... اما ان شاء الله که این بیگاری اجباری به طور کامل حذف شود
💬 پاسخ
علی طالبی : کل زندگی پسرارو نابود میکنن بااین خدمت چرا باید هرچی سختی هس جلو پای پسراباشه مگ نمیگن میخوان زندگی راحت شع خذف کنن دیگ این قانون مضخرفو
💬 پاسخ
محمد حسین : باید قیامت جواب بدید. سربازی اجباری ضد اسلام و ضد قرآن و ضد حرف ها و آموزه های ۱۴ معصوم هست. من هرگز زیر بار خواری و ذلت نمی‌رم این رو از امام حسین و امام سجاد و احادیث و روایات چهارده معصوم یاد گرفتم. خدا خودش جواب این ظلم و ستم هاتون رو بده انشاالله. به خاطر این سربازی لعنتی تمام زندگیم بهم خورده. امام حسین جواب شما رو بده. لعنت به همتون که دم از اسلام میزنین و فقط ضد اسلام عمل میکند.
💬 پاسخ
امیرمسعود خدابخش : باسلام. من هم شدیدا با سربازی اجباری مخالفم. سربازی اجباری یعنی شما عمر و جوونی مارو به گروگان می گیرید، به بیانی دیگر تا به دوسال بیگاری ما تن ندهید از بخش اعظم یک شهروند عادی محروم هستید.
💬 پاسخ
زهرا معتمد : با سربازی اجباری مخالفم قریب به اتفاق جوانان سرزمینم بعداز خدمت سربازی دچار مشکلات اجتماعی از جمله اعتیاد میشوند نه به سربازی اجباری
💬 پاسخ
فاطمه مرادی : سربازی اجباری برای جوانان که بیکار والاف هستن منتها با آموزش درست حسابی که وقتی خدمتشان تمام شد بتوانن سر همان کاری که دوسال انجام دادن با مدرک تا شاید درسی برای جوانان نادان الان باشه و کسانی که هم درس خواندن زن بچه دارن خدایش معاف بشن زربی به زندگیشان نخور
💬 پاسخ
علوی پیشه : تا یکعده الاف پا می شوند و می روند در پادگانها سربازی حذف نمی شود . آقا نروید . مگر دوره رضاخان گور به گور شده است . این مملکت سه هزار سال ارتش حرفه ای داشت مردک بیسواد سربازی اجباری رو آورد این نادان ها هم ادامه اش دادند . معلومه سربازی برای یک عده خوبه یکعده الاف نشستن اونجا دیگه کم مونده سربازها یک کارای دیگه هم بکنند براشون خدا ازشون نگذره . این اراجیف چیست مالیات تامین بدهند . مگر ملت الان مالیات نمی دهند ؟ هم پول نفت را بردند هم گاز را هم مالیات می گیرند هم سربازی اجباری بروند ملت .همه کشورها ارتش حرفه ای دارند ما هم . الان یک میلیون نفر نیروهای مسلح پیر و فرتوت و بدرد نخور داریم به چه درد میخورن فقط حقوق میگیرن میخورن میخوابن . بندگان خدا از خودشونم نمیتونن دفاع کنند چه رسد به کشور . فوقش ازین مقدار 100 هزارنفر نیروی آماده به کارند بقیه پیر و خسته و فرتوت و الاف هستن . نروید آقا نروید سربازی اجباری نروید . سرباز را برای بیگاری می گیرند و این شعارها توخالی است که مرزها نیاز به سرباز دارد. مرزها نیاز به مرزبان دارد با رعایت ساعت کار و حقوق مناسب . این چرندیات را به خوردتون ندهند. آمریکا به ازای هر 260 نفر یک نظامی فعال دارد ما یک میلیون نیروهای مسلح داریم یعنی هر 80 نفر یک نظامی . مگر میخواهیم بزقورمه درست کنیم ؟ مگر میخواهیم با دنیا بجنگیم؟ کدام ابلهی است که نداند امروز جنگ را نیروی انسانی تعیین نمی کند ادوات نظامی تعیین میکند . نبرد توپخانه ای اوکراین را ببینید. جنگهای اخیر آمریکا را ببینید. کدام یک ازین سربازان در جنگ واقعی جنگنده اند ؟ خدا کند جنگ نشود حتی با طالبان چه رسد به آمریکا که نیازی به پیاده کردن نیروی انسانی ندارد تک تک ملت خودشون پیاده آمریکا هستند
💬 پاسخ
میلاد افظلی : من سربازی نرفتم و رو حرفمم ایستادم با افتخار یک انسانم ده ماه براتون هم خدمت کردم تمام شخصیت و وجودم رو تحقیر کردید به جای استفاده از تخصص و مهارت دستشویی شستم و برگ جمع کردم این با شرافتم می گم که تا آخر عمر جلوی این قانون اجباری می ایستم و بالاخره یک روز این سربازی حرفه ای می شود ؛ بالاخره این اجباری تموم میشه حتی اگر تا آخر عمرم محروم شم دیگه پام نمی‌زارم.
💬 پاسخ
محمد براوی : سربازی اجباری برای من و خیلی از جوانان مقدور نیست لطفا برداشته شود
💬 پاسخ
یاسر رضوی : سربازی که بزور باشه هیچ نقدسی ندارد. کل اعمال بنیات. کسی هم که بزورمیبرید و بکشتنش میدید بیخودی اسم شهید روش نزارید. اون و شما مسئولین برای رفاه خودتون ذبح کردید. بسه دیگه نقاب از صورت هاتون بردارید چهره شماها رو خوب رویت کردیم. والسلام
💬 پاسخ
داوود الماسی : اخه این نماینده ها ک ما داریمدچی حالیشونه ک بخان بشینن راجبش فکر کنن اصن مگه فکر دارن؟؟ خوده حکومت داره از این سربازا استفاده میکنه پادگاناش خالی نباشه بعد بیاد حذف کنه؟؟!!. اصن اینا مگه ما جوونا براشون مهمیم؟؟ اونا دوس دارن جوونا در ب در باشن.‌
💬 پاسخ
ثمین مولوی : امیدوارم این سبک اداره رضاخانی جمع بشه. یه زمانی میرفتن از روستاها به زور پسر مردم رو ازشون میگرفتن. و بعد چند سال جنازه پرپرشده‌اش رو تحویل مادرش میدادن. درحالی که ولیعهد داشت تو سوئیس درس میخوند(تو بخون عشق و حال میکرد). کاش مسئولین یکم اراده و اعتقادداشتن و به جای فقط بچه های خودشون به فکر بچه های ما هم بودن
💬 پاسخ
سید محمد لاجوردی : سلام به نظر من در شرایط فعلی که مملکت بیش از هر موقع‌نیاز ب ا ستفاده از نیروهای جوان برای آبادانی و بهبود دارد بهتر است از وجود انها استفاده بهینه بعمل اورد ولی برای آشنایی آنها یک دوره اموزشی نظامی لازم است .
💬 پاسخ
محمد جواد منصوری : من با نظر آقای کارگر موافقم محمدرسول کارگر : باسلام خدمت اجباری کلا یک قانون عجیب وشاهنشاهی است و اختیاری شدن ان باعث کاهش امار فرار سربازان شده وهر کسی که به خودش میبیند که میتواند این دوسال را با بعضی فرماندهان عقده ایی وبیکفایت سپری کند به خدمت میرود نه خودش را عذاب میدهد نه والدینش را
💬 پاسخ
حسین قدیری : سلام من الان خودم سرباز هستم و 6 ماه خدمت هستم و منتظر همچین لحظه ای بود که این اجباری خدمت حذف شود و اختیاری شود ولی من دیگر سرباز هستم و باید این دوسال را طی کنم چرا که دیگر آمده ام ولی میخواستم بدونم اگر این قانون تصویب شد و سربازی اختیاری شد کسی که نمی خواهد به سربازی برود چقدر باید هزینه یا مالیات برای معاف شدن از سربازی بپردازد قیمتش چقدر است لطفا برام کامنت کنه اگه کسی میدونه سپاسگزارم
💬 پاسخ
امیرحسین امیرخانی : امیدوارم این قانون حذف شود نیرو های متخصص در این زمینه باشند
💬 پاسخ
حکیم ملااحمدپور : کاملا موافقم با حذف سربازی اجباری چون واقعا من شرایط سربازی ندارم از هیچ لحاظ
💬 پاسخ
نسرین آزاد : حذف قانون سربازی اجباری
💬 پاسخ
محمدرسول کارگر : باسلام خدمت اجباری کلا یک قانون عجیب وشاهنشاهی است و اختیاری شدن ان باعث کاهش امار فرار سربازان شده وهر کسی که به خودش میبیند که میتواند این دوسال را با بعضی فرماندهان عقده ایی وبیکفایت سپری کند به خدمت میرود نه خودش را عذاب میدهد نه والدینش را
💬 پاسخ
محمد نجفی : ما با اسلام مخالفیم ملعون جد و ابادته .دستورات اسلامی ضد انسانی اند .عده ی بسیاری قربانی می شن به خاطر شماها .ای مستکبرین لعنت بر پدر و مادرتون در حالا و بعدا تا روز حساب .
💬 پاسخ
علی بسطامی راد در پاسخ به محمد نجفی: فشار نیار. شیرت خشک میشه بچه خوشکل
💬 پاسخ
پاسخ دندان شکن در پاسخ به محمد نجفی: اولاً که ناپلئون و رضا پالانی سربازی اجباری آورده اند. دوم اینکه ما در دوران تمام پیغمبران و حتی در صدر اسلام هیچ وقت سربازگیری اجباری نداشتیم و قرآن کریم هم مخالف سربازی اجباری است. ظلم و ستم 4 تا از مسئولین و طاغوتی های این ممکلت رو چرا تهمت می‌زنید به اسلام؟ حتی ملی گرایی هم از دید اسلام حرام است چه برسه به اینکه 2 سال عمر جوان بخاطرش هم حرام شود
💬 پاسخ
علی طالبی : چی میخواید از جونمون تو این شرایط بداقتصادی دوسال اگ بریم خدمت انگار۱۰۰سال از زندگی عقب افتادیم.چرا هرچی از شاه موتده بود پاک کردین بجز این لامصبو خو اینم رضاشاه پایه گزارش بود دیگ حذف کنین الان پاکستان خدمت حرفه ای داره ینی ما ازاونا کمتریم ک دوسال برده شمابشیم اونم با حقوق خیلی کم خیلیا تو خدمت آسیبای روحی روانی بدی خوردن خیلیا خودکشی کردن الانم ک۲میلیون نفر غایبن هرکدوم باعث شدن یه خانواده درگیر این ماحرابشن ینی۱۰میلیون نفر الان این مشکلو دارن این دولت ستم گر کی دست از سرما ورمیداره اخه
💬 پاسخ
غلامحسین جوانمردی : داریم توی خدمت‌به بد جاهایی کشیده میشیم جان مادرتون نمیخواد حذفش کنید فقط مدتش روکم کنید
💬 پاسخ
پوریا قبادی : به نظرم سربازی حرفه ای بشه کسایی ک نمیتونند شغل مناسب پیدا کنن با توجه مزایای سربازی حرفه ای وارد نیرو های کسلح بشند و کسایی ک تمایل دارند ب شغل ازاد یا بالخره استخدام در اداره ایی و این موارد وارد بشند ب صورت. سالانه یا ماهانه با توجه ب نوع شغل و دارمدشون مالیات بدهند مثلا البته با توجه درامد کسی ک دوسال ب کشورش خدمت نکرده کسی ک پزشک هستش و معمولا درامد خوبی داره ب طور مثال درسال ۱۰ میلیون تومان مالیات بده و بقیه مشاغل مثلا کسی ک جز قشر ضعیف هستش در سال یک میلیون تومن. مالیات بده البته ارقام ب طور مثال هستش و این مالیات هم ب بودجه کشور کمک میکنه و هم حقوق سربازای حرفه ای ک استخدام میشن تامین میشه ب نظرم اینطوری خیلی استحکام نظام حفظ میشه ب جای لفظ اجبار ک بشر از هیچ اجباری خوشش نمیاد و بعضا تبعیت نمیکنه اگ این اجبار از جلوی راه جوونا برداشته بشه ب جای اینکه دوسال اوج جوونیشون ک خیلی میتونن مفید باشن از تخصصشون یا استعدادشون استفاده بشه. خیلی بهتر از اینکه دوسال توی برجک تلف کنن. بعدش هم با کلی ناراحتی عصبی و افسردگی دوری از خانواده ایی ک توی این دوران براشون ب وجود میاد اینا همه رفع میشه جامعه یذشاداب تر و موفق تری خواهیم داشت مطمعنن بالخره کسی ک مثلا چند سال درس خونده دورانی ک میره سربازی خیلی چیزا فراموش میشه دوباره برگرده باید اموزش ببینه و این خیلی پروسه کار پیدا کردن و شغل براشون مشکل میشه لطفا تحدید نظر بکنن مسؤلان چ استعداد هایی ایران عزیزمون داره. ک بخاطر اینکه ب خدمت اجباری نرن از کشور ب عنوان تحصیل عالی خارج میشن و دیه برنمیگردن لطفا تجدید نظر کنین ک این قانون. برداشته بشه
💬 پاسخ

سایر تجربه‌ها

تجربه‌های بیشتر