آلفا آلفا، جزو اولین فروند هواپیمای بویینگ ۷۴۷ بود که با ورود به ناوگان هوایی کشور صنعت هوایی را به سرعت رونق و گسترش داد. این هواپیما از دهه پنجاه تا اواسط دهه نود به پرواز خود ادامه داده و جزو نوستالژی‌های دوستداران و دست‌اندرکاران این صنعت به شمار می‌رود. اما با پایان دوران پرواز این هواپیما احتمال اسقاط و حذف این هواپیمای تاریخی شرکت هما مطرح شد. سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی به عنوان قدیمی‌ترین انجمن هوانوردی کشور ، با اقدامی سریع و به موقع و با برپایی کارزاری تحت عنوان حفظ آلفا آلفا، با آگاهی بخشی مردمی و درخواست از مدیران گام‌های مهمی را در حفظ این هواپیما که به نوعی تاریخ مجسم صنعت هوایی کشور است برداشت و خوشبختانه توانست در کمتر از ۶ ساعت منجر به واکنش مثبت شود و مانع از بین رفتن آلفا آلفا شود. عباس عطایی عضو تحریریه این انجمن می‌گوید که این انجمن در ادامه سعی دارد با پیگیری‌های بیشتر شرایطی برای تبدیل شدن داخل این هواپیمای قدیمی به نمایشگاه و موزه صنعت هوانوردی کشور و آشنایی نسل‌های آینده با تاریخ هوایی ایران‌زمین را فراهم کند. با ما پای صحبت‌های عباس عطایی نویسنده این کارزار موفق بنشینید تا از پیشینه این هواپیمای تاریخی و موفقیت کارزار نجات آن بیشتر بدانید:
- سلام. وقتتان بخیر. ابتدا یک معرفی از خودتان برای ما و مخاطبانمان داشته باشید تا بیشتر با شما آشنا شویم؟
- سلام. بنده عباس عطایی هستم. متولد 1377 و تحصیل کرده رشته کامپیوتر هستم. در حدود پنج سال می‌شود که به عنوان تحلیل‌گر و علاقه‌مند در سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی (آئرواسپیس‌تاک AerospaceTalk)، با نگارش مقاله یا تحلیل مشغول فعالیت در حوزه رسانه هوانوردی هستم. سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی به عنوان یکی از باسابقه‌ترین انجمن‌های مردم‌نهاد هوانوردی کشور همواره رویکرد مثبتی در فضای کارشناسی و رسانه‌ای ایفا کرده و این بار هم در غالب یک رویداد غیرحضوری تلاش کرده تا قدم مفیدی در این حیطه بردارد و افراد علاقه‌مند و پیشکسوتان و افرادی که در این صنعت اشتغال دارند را یک صدا برای یک هدف مشترک دور هم جمع کند و خوشبختانه کار را به نتیجه مطلوب برساند.
- برای مخاطبان ما بفرمایید عنوان کارزار شما چه بود و به چه علتی به فکر راه‌اندازی این کارزار افتادید؟
- عنوان کارزار ما درخواست حفظ آلفا آلفا، تاریخ هوانوردی کشور بود. این که بخواهم در مورد این کارزار به طور مختصر توضیح بدهم ابتدا باید بگویم که همان طور که از تاریخ کشورمان پیداست ایران در زمینه هوانوردی پیشینه بسیار درخشانی داشته است. چون از دیرباز از لحاظ جغرافیایی یک منطقه مهم در خاورمیانه محسوب می‌شد و هم به لحاظ توریستی بودن و سیاست‌هایی که درسالیان گذشته در پیش گرفته شده بود صنعت هوایی کشور توانسته بود پیشرفت‌های زیادی را به خود ببیند.
این درخواست با استقبال بسیار خوبی از سمت مردم و جامعه هوانوردی کشور رو به رو شد. به طوری که در عرض کمتر از ۶ ساعت حدود ۱۸۰۰ امضا جمع شد.
در دهه پنجاه شمسی هواپیمایی بویینگ ۷۴۷ وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) که البته بعد از انقلاب به هواپیمایی جمهوری اسلامی تعییر نام داد. در این دوره هواپیماهایی که وارد ایران شدند توانستند به گسترش صنعت هوانوردی کشور کمک شایانی بکنند و این موضوع بر روی رشد صنعت گردشگری هم تاثیرگذار بود. گردشگرانی که از آمریکا و اروپا قصد ورود به کشورمان را داشتند از این خط هوایی استفاده می‌کردند. به طور مثال پرواز مستقیم از نیویورک به تهران یکی از پروازهای این خط هوایی بود. با ورود هواپیمای بویینگ ۷۴۷ رکورد طولانی ترین پرواز تجاری جهان در دست شرکت هواپیمایی ملی ایران بود.
به دلیل آموزش های خوبی که به پرسنل شرکت هما داده شد و تخصص خوبی که داشتند، اکثر این هواپیماها تا همین دهه نود در حال پرواز و استفاده بودند. با نزدیک شدن سن بازنشستگی این هواپیماها و تمام شدن سیکل پروازی این هواپیماها، از دهه هشتاد یکی یکی این هواپیماها از رد پروازی خارج شدند. این هواپیماها معمولا در جایی اطراف فرودگاه امام خمینی(ره) و فرودگاه مهرآباد نگهداری می شوند که اصطلاحا به آن قبرستان هواپیماها هم گفته می شود.
- اهمیت هواپیمای آلفا آلفا چه بود؟
- اولین هواپیمای بویینگ ۷۴۷ که وارد ایران شد به اسم هواپیمای ۷۴۷ آلفا آلفا نام داشت. علت نام‌گذاری این هواپیما هم به این دلیل است که هر هواپیمایی در جهان یک کد ثبتی انحصاری دارد که به نوعی می‌توان گفت مانند پلاک ماشین است. و هواپیما در سراسر جهان با همین کد ثبتی شناخته می‌شود. هواپیمای آلفا آلفا در واقع دو حرف آخر رجیستر کامل این هواپیماست که از دو تا حرف A تشکیل شده که برای فهم شنیداری بهتر کلمه اصطلاحا در خطوط هوایی به آن آلفا می گویند. این هواپیما ازسال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۳ به پروازهای خود ادامه داد. اما در تصمیمی که در مردادماه سال جاری منتشر شد مبنی بر این که حدود 12 فروند از هواپیماهایی که از رده پروازی شرکت هواپیمایی هما خارج شده و به نوعی بازنشسته شده‌اند جهت اسقاط به خریداران شخصی واگذار بشوند، این هواپیما در لیست حذف قرار گرفت.
گردشگرانی که از آمریکا و اروپا قصد ورود به کشورمان را داشتند از این خط هوایی استفاده می‌کردند. به طور مثال پرواز مستقیم از نیویورک به تهران یکی از پروازهای این خط هوایی بود.
اما با توجه به این موضوع که هواپیمای آلفا آلفا در واقع بخشی از تاریخ هوانوردی کشور محسوب می‌شد و به نوعی به عنوان یک سرمایه ملی متعلق به مردم ایران بود به نظر بسیار شایسته بود که این تاریخ و میراث برای نسل‌های آینده به یادگار بماند و برگی باشد از دفتر افتخارات صنعت هوانوردی ایران، که نسل بعد علاوه بر شنیده‌ها بتوانند حضور فیزیکی این تاریخ را از نزدیک لمس کنند.
- جناب عطایی بفرمایید در رابطه با این کارزار چه اقداماتی انجام دادید؟
- با توجه به اهمیت این مساله ما در انجمن خودمان تصمیم گرفتیم اقدامی سریع در جهت حفظ و نگهداری این هواپیما انجام بدهیم. خوشبختانه با همکاری و همراهی همکاران متن این درخواست با عنوان حفظ آلفا آلفا، تاریخ هوانوردی کشور تدوین شد و در بررسی و جستجو برای اعلام عمومی این درخواست، با وبسایت کارزار تماس گرفتیم و برای همراهی عمومی متن نامه را روی سایت گذاشتیم. جالب آن که خیلی زود و کمتر از ۶ ساعت کارزار ما به نتیجه رسید و مسولین در این رابطه پاسخ مثبت دادند. البته من شخصا سایت کارزار را می‌شناختم و قبلا به عنوان کنشگر چند مطالبه دیگر را پیگیری و امضا کرده بودم.
- جالب است که بگویم شما رکورد سریع‌ترین موفقیت کارزارها را در وبسابت کارزار شکستید!
- واقعا؟ خب این خبر بسیار خوشحال‌کننده‌ای برای من و دوستانم است.
- در مورد برخورد مردمی با این موضوع برای ما صحبت کنید؟
- این درخواست با استقبال بسیار خوبی از سمت مردم و جامعه هوانوردی کشور رو به رو شد. به طوری که در عرض کمتر از ۶ ساعت حدود ۱۸۰۰ امضا جمع شد.
با ورود هواپیمای بویینگ ۷۴۷ رکورد طولانی ترین پرواز تجاری جهان در دست شرکت هواپیمایی ملی ایران بود.
در این موضوع خوشبختانه دیگر همکاران نیز به کمک انجمن ما آمدند و با ما همراهی کردند. چرا که ما به تنهایی نمی‌توانستیم به این سرعت این موضوع را پیش ببریم. بلافاصله انجمن های دیگری که در صنعت هوانوردی ما فعال هستند به ما پیوستند. افراد متخصص و افراد شاخصی لینک این درخواست را در گروه های متعدد منتشر کردند که بسیار کمک کننده بود و باعث شد لینک خیلی سریع پخش و دیده شود. و در نهایت کانال رسمی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به درخواست ما واکنش مثبت نشان داد و قبل از آن که ما حتی نامه رسمی بفرستیم موافقت خود را با درخواست حفظ این هواپیما اعلام کرد. که برای من و همکارانم بسیار خبر خوشحال‌کننده و امیدبخشی بود. اگر حمایت مردمی از این کارزار نبود احتمال به نتیجه رسیدن آن در این مدت کوتاه بسیار پایین بود. به نوعی این طور می‌توانم بگویم که این حرکت نه از طرف انجمن ما و نه از طرف من، که از طرف مردم انجام شد. و کنشگرانی که به این مساله واکنش نشان دادند و همراه ما شدند نقش اصلی در این جریان را برعهده داشتند.
- واکنش مسولین در رابطه با این درخواست شما که در اصل یک مطالبه مردمی به شمار می‌رود، چطور بود؟
- خب همان طور که پیش‌تر گفتم کانال رسمی هواپیمایی کشور به درخواست ما واکنش مثبت نشان داده و موافقت خود را با درخواست حفظ این هواپیما اعلام کرده اما ما همچنان پیگیری های خودمان را در رابطه با این موضوع انجام می‌دهیم که انشاالله به نتیجه نهایی مطلوب برسیم. هر چند خبری که از کانال رسمی منتشر شد معتبر است اما ما همچنان منتظرجوابی به صورت رسمی و مستند به نامه‌ای هستیم که پیرو این مطالبه مردمی از طریق تیم کارزار به دبیرخانه شرکت هواپیمایی ارسال شده است.
البته این را هم بگویم که در کمتر از دو ساعت از آغاز کارزار درخواست حفظ آلفا آلفا، رسانه‌های مرتبط و خبرنگارهای مختلفی با ما ارتباط گرفتند که از جمله آن می‌توانم به خبرنگار بخش خبری وبسایت وزارت راه و شهرسازی اشاره کنم که با ما مصاحبه‌ای داشتند و خبر موفقیت کارزار همزمان با مصاحبه من با این وبسایت خبری منتشر شد اما خب فردای آن روز گویا از شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی با آن‌ها تماس گرفتند که فقط خبر مرتبط با خودشان را منتشر کنند و مصاحبه من حذف شود! هر چند می‌توانم بگویم که ما در هر حال حمایت شدیم و اگر هواپیمایی جمهوری اسلامی دید بازی به این موضوع نداشت و مطالبه ما را رصد نمی‌کرد امکان این که این درخواست در مدت به این کوتاهی به نتیجه برسد فراهم نمی‌شد. اما خب شاید این ذهنیت در بین مدیران وجود داشت که اینطور به نظر برسد که عاملی باعث اخذ این تصمیم از طرف مسولین مربوطه نبوده است. اما به هر حال ما خوشحالیم که این کارزار به نتیجه رسید و این میراث ارزشمند حفظ شد.
- در حال حاضر وضعیت هواپیمای آلفا آلفا چگونه است؟
- باید بگویم که ما بعد از حفظ هواپیما خوشبختانه گام دوم این کارزار را هم برداشته‌ایم و آن ایده‌پردازی برای استفاده بهینه از ماندگارشدن هواپیمای آلفا آلفاست. در این مدت ایده‌های خوبی هم به دست ما رسیده که در حال جمع‌بندی و ارایه آن ها به شرکت هواپیمایی هستیم. مثل ایده این که از داخل این هواپیما به عنوان نمایشگاه و موزه صنعت هوایی کشوراستفاده شود، یا داخل هواپیما را با یونیفرم‌های تیم پرواز از آغاز تا کنون پر شود. رنگ بدنه هواپیما همرنگ روزهای آغاز به کار این هواپیما بشود و ... که برای ما بسیار جذاب بوده است و امیدواریم با پیگیری‌هایی که در گام بعدی برمی‌داریم این موضوع را هم به نتیجه مطلوبی برای هموطنانمان برسانیم و بهترین بهره‌وری از این میراث ارزشمند را داشته باشیم.
- ممنون از شما جناب عطایی از فرصتی که در اختیار بخش کنشگری وبسابت کارزار قرار دادید.
- ممنون از شما و همکارانتان.
کارزار درخواست حفظ آلفا آلفا، تاریخ هوانوردی کشور در تاریخ ٢١ شهريور ١٣٩٩ اقدام به جمع‌آوری امضای همراهان و موافقان کرد و در همان روز و در کمتر از ۶ ساعت با جمع‌آوری امضای ۲۳۸۱ نفر توانست از حذف و از بین رفتن نوستالژی‌ترین هواپیمای صنعت هوایی ایران به اسم هواپیمای آلفا آلفا جلوگیری کند. و رکورد کوتاه‌ترین زمان موفقیت کارزارهای موجود در سایت را از آن خود کند. تیم کارزار از تمامی دغدغه‌مندان در عرصه‌های مختلف صنفی، محیط زیستی و فرهنگی دعوت می‌کند چنانچه درخواست و مطالبه‌ای در چهارچوب قوانین کشور دارند با ثبت درخواست خود در این قسمت به ساخت کشوری مدنی‌تر و آبادتر کمک کنند.
