ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای دکتر پزشکیان
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
جناب آقای دکتر ظفرقندی
موضوع: درخواست اقدام قاطع و فوری برای مقابله با مصرف قلیان: تهدیدی جدی برای سلامت جامعه و نقض صریح قوانین کشور
با سلام و عرض ادب و احترام و آرزوی سلامتی؛
ما، جمعی از متخصصان بهداشت، فعالان حوزه سلامت و شهروندان دغدغه‌مند و هوشیار، با استناد به شواهد علمی قطعی، قوانین مصوب کشور و آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری، نسبت به افزایش نگران‌کننده مصرف قلیان در جامعه، به‌ویژه در میان جوانان و در اماکن عمومی، هشدار داده و خواستار اقدام قاطع و فوری از سوی مراجع ذی‌صلاح هستیم.
مطابق با قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب ۱۳۸۵/۶/۱۵ و آیین‌نامه اجرایی آن، عرضه مواد دخانی در اماکن عمومی ممنوع اعلام شده است. همچنین، آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری به صراحت بر این ممنوعیت تأکید دارند:
-
رأی شماره ۳۱۱ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به تاریخ ابلاغ ۱۳۹۰/۰۸/۰۸، با موضوع ابطال نامه وزیر وقت کشور، به این دلیل که عرضه قلیان در قهوه‌خانه‌ها با هر نوع توتون و تنباکو توسط قانون‌گذار منع شده است، اعلام می‌دارد که چون قانون و آیین‌نامه اجرایی آن بین توتون و تنباکوی اسانس‌دار و فاقد اسانس تفاوتی قائل نشده‌اند و قهوه‌خانه‌ها نیز طبق بند ۸ ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی قانون، در زمره اماکن عمومی قلمداد شده‌اند؛ بنابراین هرگونه مجوز مبنی بر مجاز بودن عرضه قلیان در قهوه‌خانه‌ها مغایر قانون است و ابطال می‌شود.
-
رأی شماره ۱۱۸ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به تاریخ ابلاغ ۱۳۹۳/۰۲/۳۱، با موضوع ابطال کلیه نامه‌ها و بخشنامه‌های متضمن جواز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها، با استناد به مواد ۱۱ به بعد قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات و بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها (اصلاحی ۱۳۴۵) که قهوه‌خانه را جزء اماکن عمومی برشمرده است و همچنین رأی شماره ۶۰۷ ۱۳۹۱/۸/۲۹ هیئت عمومی دیوان مبنی بر ابطال مصوبه حذف قهوه‌خانه از مصادیق اماکن عمومی، تأکید می‌کند که هرگونه مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها مغایر حکم قانون‌گذار است و ابطال می‌شود.
از منظر علمی و بهداشتی، مقالات متعدد و معتبر به صراحت اعلام می‌کنند که مضرات استعمال قلیان به مراتب بیشتر از سیگار است. دود قلیان حاوی حجم بالایی از مواد سمی و سرطان‌زا از جمله هیدروژن سیانید، مونوکسید کربن، فلزات سنگین و ترکیبات آروماتیک چند حلقه‌ای است که آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دستگاه تنفسی، قلب و عروق، کلیه‌ها و سایر ارگان‌های حیاتی بدن وارد می‌کند. یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش بروز انواع سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان ریه، دستگاه گوارش و دهان، استعمال دخانیات از جمله قلیان است. این در حالی است که ترک کامل دخانیات، بزرگترین عامل پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان‌ها محسوب می‌شود.
تداوم مصرف قلیان نه تنها سلامت فرد مصرف‌کننده را به خطر می‌اندازد، بلکه با تحمیل بار سنگین بیماری‌های ناشی از آن بر دوش نظام سلامت کشور، هزینه‌های درمان را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد و از این رو، به اقتصاد کشور نیز آسیب وارد می‌سازد.
نگران‌کننده‌تر آنکه، در حالی که آمار مصرف دخانیات در بسیاری از کشورهای جهان رو به کاهش است، متأسفانه در ایران شاهد افزایش چشمگیر آن، به‌ویژه در میان جوانان، به واسطه مصرف قلیان هستیم. این روند، آینده سلامت جامعه ما را به طور جدی تهدید می‌کند و زنگ هشداری برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و کنترلی مؤثر است.
ما از مسئولین محترم در قوای سه‌گانه، به‌ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیروی انتظامی، شهرداری‌ها و سایر نهادهای ذی‌ربط، خواستاریم تا با درک فوریت و اهمیت موضوع و با استناد به قوانین لازم‌الاجرا و آرای قطعی دیوان عدالت اداری، اقدامات قاطع و هماهنگ زیر را در دستور کار قرار دهند:
-
اجرای بدون اغماض و یکپارچه قانون ممنوعیت استعمال و عرضه قلیان در تمامی اماکن عمومی: با شفاف‌سازی تعریف "اماکن عمومی" و نظارت جدی بر اجرای قانون و آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری، از فعالیت غیرقانونی واحدهای متخلف جلوگیری شود و با متخلفین برخورد قانونی صورت گیرد.
-
افزایش سطح آگاهی عمومی در خصوص خطرات جدی قلیان: از طریق تولید و انتشار محتوای آموزشی مؤثر در رسانه‌های جمعی، مدارس، دانشگاه‌ها و فضای مجازی، جوانان و خانواده‌ها از مضرات قلیان و ارتباط مستقیم آن با بیماری‌های خطرناک از جمله سرطان آگاه شوند.
-
ارائه خدمات مشاوره‌ای و برنامه‌های حمایتی برای ترک قلیان: ایجاد مراکز و خطوط مشاوره رایگان و در دسترس برای کمک به افرادی که قصد ترک قلیان را دارند، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مصرف این ماده دخانی ایفا کند.
-
توسعه و ترویج تفریحات سالم و جایگزین: با سرمایه‌گذاری در ایجاد فضاهای ورزشی، فرهنگی و تفریحی مناسب و در دسترس برای جوانان، زمینه برای کاهش گرایش آنان به مصرف قلیان و سایر رفتارهای پرخطر فراهم شود.
-
مقابله با تبلیغات و ترویج غیرمستقیم مصرف قلیان: نظارت دقیق بر فعالیت واحدهای صنفی و جلوگیری از هرگونه تبلیغ و ترویج جذابیت‌های کاذب مصرف قلیان در فضاهای عمومی و مجازی.
ما باور داریم که با اتخاذ رویکردی قاطع، هماهنگ و مبتنی بر شواهد علمی و قوانین لازم‌الاجرا و آرای قطعی دیوان عدالت اداری، می‌توانیم از سلامت جامعه، به‌ویژه نسل جوان خود محافظت کرده و از تحمیل بار سنگین بیماری‌های ناشی از مصرف قلیان بر نظام سلامت کشور جلوگیری نماییم. توقع داریم مسئولین محترم با جدیت و احساس مسئولیت نسبت به این درخواست مهم اقدام نمایند.
با احترام و سپاس از توجه و اقدام شما.
موفق شد
ویژه
