باسمه تعالی

ریاست محترم سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران،
جناب آقای دکتر پیمان جبلی

ریاست محترم دفتر نهاد رهبری در حوزه دانشگاه‌ها،
جناب آقای مصطفی رستمی

با سلام و احترام،

به استحضار می‌رساند، متأسفانه بارها در برنامه‌های پخش‌شده از رسانه ملی، شاهد ترویج حیوان‌آزاری و خشونت علیه حیوانات شهری (به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها) بوده‌ایم. یکی از مصادیق اخیر و نگران‌کننده این رویکرد، برنامه “سلام صبح بخیر” پخش شده از شبکه ۳ سیما با حضور آقای حسین آخانی است که به زعم بسیاری از حامیان حقوق حیوانات، نقض آشکار حقوق انسانی و حیوانی محسوب می‌شود. لذا، ما خواهان توقف هرچه سریع‌تر این‌گونه برنامه‌ها و عدم حضور افراد فاقد صلاحیت در رسانه ملی هستیم. همچنین، درخواست داریم ضمن واکاوی علل وقوع این ادعاها و اطلاعات مغلوط از سوی افراد مذکور، بستری برای جبران خسارات روانی، مالی و جانی که این برنامه‌ها بر جامعه انسانی و حیوانی وارد کرده‌اند، فراهم گردد.

نقد رویکرد جاری:

دلیل اصلی این مشکلات، حضور افرادی تحت عنوان “کارشناس” در این برنامه‌ها است که بنظر ما هیچ‌گونه تخصص و دانش مرتبطی با مسائل حیوانات شهری ندارند. این افراد، بدون داشتن سابقه فعالیت عملی و میدانی در حوزه حیوانات، صرفاً با تکیه بر مواضع تند و حواشی ایجادشده در فضای مجازی، به این برنامه‌ها دعوت می‌شوند. رویکرد صداوسیما در دعوت از چنین اشخاصی و اهداف پشت پرده آن، جای تأمل و بررسی جدی دارد.

تجربیات جهانی و راه‌حل‌های علمی:

مبحث حیوانات شهری و به‌ویژه سگ‌های بلاصاحب، تنها مختص کشور ما نبوده و در بسیاری از کشورهای جهان، مسائل مربوط به کنترل جمعیت و بیماری‌های مشترک با انسان (مانند هاری) در خصوص این حیوانات مطرح است. با این حال، به لطف تجربیات و اقدامات پیشرو در برخی کشورها، دیگر نیازی به آزمون و خطا در این زمینه نیست. قوانین و راهکارهای مؤثر علمی برای هر دو موضوع (کنترل جمعیت و مهار بیماری‌ها) تدوین شده و به نتایج مثبتی دست یافته‌اند. به‌عنوان مثال، راهکار “گرفتن، عقیم‌سازی، واکسیناسیون، و بازگرداندن” (CNVR) برای کنترل جمعیت سگ‌ها، و واکسیناسیون حداقل ۷۰ درصدی سگ‌ها به‌عنوان مؤثرترین روش کنترل بیماری هاری، در بسیاری از کشورها با موفقیت کامل به کار گرفته شده است؛ و همچنین قوانین مشخص وسخت‌گیرانه‌ای که برای مراکز توله‌کشی و صاحبین سگ‌ها گذاشته می‌شود ازجمله موظف به داشتن میکروچیپ (ریزتراشه‌ای که حاوی کد منحصر به فرد تحت عنوان شناسنامه سگ‌ها و گربه‌ها که به‌صورت کاملآ معمول و غیرتهاجمی توسط دامپزشک زیر پوستشان گذاشته می‌شود) برای شناسایی‌ سگ‌ها و صاحبین‌شان استفاده می‌شود و با قوانین و جریمه‌های سنگینی که برای صاحبین حیوانات در مواقع رهاسازی گذاشته می‌شود مانع رهاسازی آن‌ها می‌شوند.

پیامدهای دیدگاه‌های غیرعلمی:

جناب آقای دکتر جبلی، متأسفانه، حضور افراد فاقد صلاحیت در صداوسیما و طرح دیدگاه‌های غیرعلمی، نه تنها مانع از آگاهی‌رسانی صحیح به مردم می‌شود، بلکه به جای حل مشکل، به ترویج خشونت و تشدید دیدگاه‌های منفی نسبت به حیوانات نیز دامن می‌زند؛ در حالی که جوامع و ملل مختلف از قدرت رسانه برای ایجاد دوستی بین انسان و حیوان استفاده بهینه می‌کنند و تلاش دارند ارتباطی سازنده میان این دو برقرار باشد (با توجه به اینکه به این نتیجه مهم رسیده‌اند که برای داشتن جامعه‌ای سالم، امن و قانونمند، انسان باید به حقوق همنوع و سایر موجودات احترام بگذارد)، در کشور ما علیرغم توصیه‌های مکرر بر لزوم این امر، شاهد کم‌کاری و کارشکنی مسئولین مربوطه هستیم.

سخنان رهبر معظم انقلاب و تناقض‌های موجود:

شایان ذکر است که رهبر عزیز انقلاب اسلامی همواره بر حفظ این امر مهم، یعنی احترام و حمایت از حقوق حیوانات، تأکید داشته‌اند. این سؤال مطرح می‌شود که چرا از صفحه نمایش تلویزیونی که روزی سخنان رهبری از آن پخش شده و ایشان در جمع مسئولین مهم کشوری به صراحت بر حمایت از حیوانات و ارج نهادن به این مسئله تأکید کرده‌اند، حال ما در تناقض با بیانات ایشان، شاهد پخش مطالبی در جهت ترویج خشونت علیه حیوانات و همچنین حامیان حیوانات هستیم؟ این رویکرد باعث تشویش اذهان عمومی، سردرگمی مخاطبین و دلسردی حامیان از این اظهارات غلط و مغرضانه شده است. مثال‌هایی چون هشدار “به فلان منطقه شمال سفر نکنید چون سگ هار دیده شده” و تلاش برای معرفی حامیان حیوانات به‌عنوان عامل اصلی مشکلات، در کنار ارائه اطلاعات آماری غلط از بیماری هاری (که حتی رئیس شبکه بهداشت استان گیلان نیز با یک فیلم اعتراضی نسبت به این اظهارات و ارائه گزارش درست واکنش نشان داده‌اند)، از مصادیق بارز این رویکرد نادرست است.

آماری که این مدت از گوشه و کنار کشور می‌رسد از درگیری گروهی از مردم با حامیان به‌عنوان مقصر شرایط موجود در ارتباط با سگ‌ها، همه نشان از این دارد که اگر اقدامات مناسب در جهت آگاهی‌رسانی درست و تصحیح اظهارات غلط این برنامه صورت نگیرد، باید منتظر فجایع بیشتر و بدتر نیز باشیم.

انتظار از دفتر نهاد رهبری:

از ریاست محترم دفتر نهاد رهبری، این انتظار را داریم که در حوزه اختیارات خود، اقدامات و دستورات لازم را مبذول فرمایند. مشکلات و مسائل مربوط به حیوانات بلاصاحب به مراتب آسان‌تر از این‌ها قابل حل است، اگر افراد متخصص و متعهد پای کار باشند. امروز استفاده بهینه از پسماند و زباله‌ها در جهت درآمدزایی، بسیار بیشتر از این‌ها قابل تحقق است. نه تنها می‌توان کلیه سگ‌های ایران را واکسینه و عقیم‌سازی کرد، بلکه در کنار آن، مزایای بسیاری از بابت اشتغال‌زایی و درآمدزایی نیز حاصل خواهد شد. همچنین، بارها اساتید دانشگاه و کارشناسان متخصص توصیه کرده‌اند که هزینه تخصیص‌یافته برای واکسن انسانی، اگر به سمت واکسیناسیون ۷۰ درصدی سگ‌ها هدایت می‌شد، دیگر شاهد گزش و بیماری هاری و نیاز به استفاده از واکسن انسانی نمی‌بودیم.

جناب آقای رستمی، امروز تمامی کارهایی که در قبال حیوانات بلاصاحب انجام می‌شود، از جمله جمع‌آوری در محیط‌های پناهگاه بدون داشتن برنامه‌ای مشخص، دپو در محل پسماند، و کشتارشان، قلب هر حیوان‌‌دوست و انسانی را به درد می‌آورد و همچنین فقدان قوانین مشخص در حمایت ازحیوانات... قوانینی که این امکان را برای ضابطین قضایی در جهت برخورد با حیوان‌آزار و افراد سودجو و بی‌مسئول در این حوزه را بدهد.
امروز در کشور تعداد افرادی که دغدغه سگ‌ها و حیوانات را دارند، کم نیست. درصد بزرگی از مردم کشور روزانه به خاطر دیدن این صحنه‌های ظلم، خشونت و کشتار، حالشان دگرگون می‌شود.

از حضرت‌عالی خواهشمندیم دغدغه و مطالبات این گروه بزرگ مردمی را خدمت رهبر عزیز انقلاب اسلامی برسانید و از ایشان استدعا داریم دستورات لازم در خصوص تشکیل کارگروهی ویژه برای حل و ساماندهی مسائل پیش‌آمده در امور سگ‌ها و حیوانات شهری رو مبذول فرمایند.

امیدواریم با اتخاذ تصمیمات درست، آرامش از دست رفته در بین حامیان و مردم فهیم ایران دوباره شکل بگیرد و همچنین شاهد زندگی خوب و سالم برای حیوانات کشورمان باشیم. بدیهی است ترتیب اثر ندادن به درخواست مردمی، باعث دلسردی بیش از پیش خواهد شد..

با تشکر و احترام

در پایان این درخواست رسمی اجازه می‌خواهم یک صحبتی خودمونی با شما مردم شریف و فهیم ایران داشته باشم؛

ما انسان‌ها اشرف مخلوقاتیم و این جایگاه والا، مسئولیت‌های بزرگی را هم برای ما به همراه دارد؛ مسئولیت در قبال محیط زیست‌مان، همنوعان‌مان و بله، در قبال بقیه موجوداتی که روی این کره خاکی با ما همزیستی می‌کنند. حیوانات، و از بین آن‌ها سگ‌ها که جزئی از چرخه زندگی ما هستند، حتی پیدایش وجودی‌شان هم برای همراهی و کمک به انسان‌ها بوده و هست.

اما با گذشت زمان و تغییر سبک زندگی ما آدم‌ها، شرایط زندگی این موجودات هم نیاز به تغییر و کنترل داشت. کشورهایی که برای این تغییر و کنترل شرایط دست‌به‌کار شدند، با اجرای قوانین و متدهای درست و سخت‌گیرانه، از جمله وضع قوانینی برای صاحبان سگ‌ها (مثل اجبار به گذاشتن میکروچیپ و ردیاب در بدن سگ‌ها) و همین‌طور جریمه‌های سنگین برای صاحبان سگ‌هایی که بی‌مسئولیتی کردند، و حتی در بعضی موارد حکم زندان تا ۳ سال، توانستند اوضاع را به کنترل خودشان دربیاورند.

کشورهایی مثل آلمان، انگلیس، هلند و استرالیا که بعضی‌هایشان ادعا می‌کنند سگ بی‌صاحب ندارند، شهروندانشان را مجاب کرده‌اند که در صورت مشاهده سگ بی‌صاحب، ارگان مربوطه ـ چه شهرداری باشد چه سازمان حمایت از حیوانات ـ را مطلع کنند. بعد هم با کنترل میکروچیپ (ردیاب) برای شناسایی صاحب آن سگ و رساندن حیوان به دست صاحبش، کارهای لازم را انجام می‌دهند. اگر قصوری از طرف صاحبش بوده باشد، با جریمه برخورد قانونی می‌کنند و در صورت لزوم، سگ را به پناهگاه منتقل می‌کنند و با عقیم‌سازی و واکسیناسیون، نگهداری می‌کنند. حتی بعضی کشورها اجازه غذارسانی را هم به شهروندانشان نمی‌دهند. همه این کارها به خاطر این است که تسلط کافی روی سگ‌ها داشته باشند و تکلیفشان کاملاً مشخص بشود.

حالا این افراد به ظاهر کارشناس ما، بدون توجه به کارهایی که در آن کشورها انجام شده، دست می‌گذارند روی یک‌سری از قوانین مثل غذارسانی نکردن از سوی شهروندان. سؤالی که از این افراد داریم این است که سگ‌های ما با این تعداد، اگر غذارسانی نشوند، غذایشان را از کجا تأمین کنند؟! آیا غذای لازم برایشان در طبیعت وجود دارد؟! یا اگر خودشان اقدام به پیدا کردن غذا از طریق شکار گونه‌های دیگر کنند، آن موقع آسیب‌زننده به حیات‌وحش حساب نمی‌شوند؟!

برای همین، خواهشی که از شما مردم فهیم ایران دارم، نه فقط صرفاً در مورد مسائل سگ‌ها، بلکه در بقیه مسائل مربوط به زندگی خودمان، همنوعان و سایر گونه‌ها هم همین است: لطفاً هر چیزی و هر ادعایی را سریع قبول نکنید. قبلش در موردش تحقیق، مطالعه و کسب آگاهی کنید، بعد واکنش مناسب را داشته باشید. الان به لطف فضای مجازی، شما در مورد هر مسئله‌ای که خواستید کسب اطلاع کنید، با یک جست‌وجوی ساده می‌توانید به جواب برسید. در مورد سگ‌ها و مسائل کنترل جمعیت‌شان هم می‌توانید از IKAM (راهنمای مدیریت انسانی جمعیت سگ‌ها) کمک بگیرید.

چیزی که امروز من را برانگیخته تا این کارزار را بنویسم، به خدا قسم و شهادت می‌دهم که صرفاً ادای دین و حقی است که بر گردن خودم احساس می‌کنم. با فعالیتی که در طول این چند سال با تشکیل گروه حامیان حیوانات کشور داشتم و مطلع از اتفاقات، ظلم و شکنجه‌ای که در نقاط مختلف کشور در حق سگ‌های بی‌صاحب ایران می‌شود، در کنارش هم فعالیت عملی و میدانی که خودم در حد توان در منطقه خودمان دارم، باید عرض کنم ظلمی که در حق سگ‌های نگون‌بخت کشور می‌شود آن‌قدر بزرگ است که می‌دانم اگر امروز روز قیامت و روز حسابی باشد، این‌ها شاکیان اصلی به حساب می‌آیند و باید تاوان ظلمی که در حقشان روا داشتیم را پس بدهیم؛ و شاید هم در حال پس دادنش باشیم؟!

تمامی لحظات عمر کوتاه این موجودات دوست‌داشتنی با ترس و استرس از اینکه سنگی یا لگدی سمتشان پرتاب نشود، یا نعره آدمی عصبانی و شاکی از حضورشان در آن محل، و نهایتاً هم پایان عمرشان به صورت محبوس و زندانی در پناهگاه‌های شهرداری با درد گرسنگی و تشنگی و در نزاعی که با همنوع خودشان برای زنده ماندن تلاش می‌کنند و در بعضی موارد به همنوع‌خواری هم می‌رسند، می‌گذرد. در بینشان سگ‌هایی هستند که سال‌ها نگهبان گله و باغ و مکانی بوده‌اند، همراه انسانی بوده‌اند، ولی آخرش با بی‌مسئولیتی و بی‌رحمی همان صاحبشان رها شده‌اند. این همه ظلمی که گفتم به موجودی می‌شود که از بابت درک و فهم یک سر و گردن از بقیه حیوانات بالاتر قرار دارد. در مهربانی و وفاداری‌اش به آدمیزاد ذره‌ای نمی‌توان شکی داشت...

اما با شناختی که از این زبان‌بسته‌ها و از آفریدگارشان دارم، یقین دارم حق جای خودش را پیدا می‌کند. در پایان خواسته‌های خودم را به عنوان برادر کوچک و خیرخواه شما عزیزان اینجا فهرست‌وار مطرح می‌کنم:

• اولی را عرض کردم: کسب آگاهی در همه حال.

• دوم: امضای این کارزار که در کنار اعتراض به کارشکنی‌ها و تخلفات، درخواست تشکیل کارگروهی ویژه برای ساماندهی وضعیت سگ‌های بی‌صاحب و در کنارش تدوین و اجرای قوانینی در حمایت از حیوانات را دارد. قوانینی برای برخورد با حیوان‌آزار، توله‌کش و صاحبان بی‌مسئولیت.

• سوم: مهربانی با حیوانات شهری. شما می‌توانید غذارسانی، امداد و کمک به سگ‌ها و گربه‌های بیرون را با تشکیل گروه‌های مردمی در فضای مجازی و با کمک گرفتن از همدیگر، از افراد نزدیک و ساکن در منطقه خودتان، انجام بدهید و یاری‌رسان این زبان‌بسته‌ها باشید.

و بدانید غذارسانی هیچ تأثیری در افزایش جمعیتشان ندارد و تنها تراکم جمعیتشان، که همان محل جمع شدنشان باشد، را تغییر می‌دهد که معمولاً همان مکان‌های غذارسانی خواهد بود. برای همین غذارسانی و همچنین محل غذارسانی‌شان خیلی مهم است؛ اینکه به صورت منظم باشد و توسط افراد مشخص، تا باعث تغییر در خلق‌و‌خوی خود حیوان و بقیه گونه‌ها نشود.

ما به خاطر سال‌ها کم‌کاری که در این عرصه داشتیم، با آمدن دستورالعمل مناسب، علمی و قانونی هم باید حداقل ۳ سالی این همکاری و همزیستی با این سگ‌های بی‌گناه را داشته باشیم تا به مرور شاهد روند کاهشی جمعیتشان باشیم. در حال حاضر محل‌هایی که سگ‌ها در آنجا تردد دارند و ما به اسم قلمرو یاد می‌کنیم، این قلمروها اگر با هر ترفندی هم خالی از سگ‌ها بشوند، چون تسلط کافی و عینی به سگ‌های اطرافشان نداریم، خیلی زود جای خالی‌شان با سگ‌های جدید و ناشناخته پر خواهد شد و تا بخواهد آن ارتباط بین آدم‌های ساکن در آن منطقه و سگ‌های جدید شکل بگیرد باز مستلزم گذر زمان خواهد بود و چه‌بسا به خاطر ناشناس بودن سگ‌های جدید، احتمال حمله و انتقال بیماری‌های مشترک از جمله هاری بالا باشد.

پس لازم است که سگ‌های موجود در قلمروها در شرایط فعلی حفظ بشوند. عقیم‌سازی و واکسیناسیون هفتاد درصدی باید هدف ما باشد و شناسایی تمامی سگ‌های صاحب‌دار و بی‌صاحب. و این تسلط شناختی بر تمامی قلمروها و تمامی سگ‌های کشور است که نتیجه‌اش می‌شود همان شرایط ثبات و کاهش جمعیتشان و آرزوی ما که همواره زندگی با صلح و دوستی برای همه موجودات این کره خاکی است.

بیایید به خاطر بسپاریم که همدلی و شفقت، سنگ بنای یک جامعه سالم و متمدن هستند. بیایید در مقابل بی‌رحمی و ناآگاهی ایستادگی کنیم. از شما می‌خواهم که چشمانتان را باز نگه دارید، اطلاعات صحیح را جست‌وجو کنید و به خاطر داشته باشید که مهربانی با حیوانات، نه‌تنها به نفع آن‌هاست، بلکه بازتابی از انسانیت و فرهنگ غنی ماست.

و باز در پایان، همان آرزوی ما که همواره زندگی با صلح و دوستی برای همه موجودات این کره خاکی است. مطمئنم با کار گروهی و همت جمعی، ماییم که موفق می‌شویم.

ممنون از اینکه به حرف‌هایم گوش کردید.