«بودجه ۱۴۰۱ کشور» از موضوعات مهم و داغ این روزهاست که گزارش و تحلیل‌های بسیاری در خصوص آن نوشته و سعی شده تا هر نهاد علاوه بر اقناع مسئولان، بودجه تخصصی خود را افزایش یا حفظ کنند.
اما این موضوع برای بهزیستی خلافش ثابت شده چون بودجه پیشنهادی دولت برای این سازمان کم شده است و در سال آینده بودجه ۱۷ هزار و ۸۷۰ میلیارد تومانی برایش در نظر گرفته شد؛ اگرچه برای اجرای قانون جامع حمایت از معلولان در سال آینده به ۳۱ هزار میلیارد تومان نیاز است.
آیا این میزان بودجه برای معلولان تحت پوشش بهزیستی کافی است؟ به‌خصوص آنکه بهزیستی از مهم‌ترین نهادهای حمایتی دولتی است و با دریافت بودجه عمومی به بیش از یک میلیون نفر معلول کمک می‌کند.
اگرچه آمار نشان می‌دهد حدود ۱۰ درصد جمعیت ایران را جامعه معلولان تشکیل می‌دهند و اغلب از امکانات، لوازم و شرایط لازم برای امرارمعاش محروم‌اند؛ آیا این بودجه پاسخگوی نیاز قشر معلولان خواهد بود؟
بنا به گفته نماینده شبکه ملی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان جسمی و حرکتی کشور، بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۱ سازمان بهزیستی حتی کفاف تهیه وسایل توان‌بخشی معلولان را نمی‌دهد.
علی همت محمودنژاد معتقد است که «قیمت وسایل مورد نیاز معلولان از جمله وسایل توان‌بخشی به‌گونه‌ای افزایش یافته که بودجه سازمان بهزیستی پاسخگوی آن نیست و اگر مجلس و دولت، بودجه سازمان بهزیستی را افزایش ندهند، معلولان با مشکلات بیشتری روبه‌رو خواهند شد».
طبق اعلام نماینده شبکه ملی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان جسمی و حرکتی کشور و با استناد قانون جامع حمایت از معلولان، بودجه بهزیستی در سال آینده نمی‌تواند قانون حمایت از حقوق معلولان را اجرایی کند.
قانون‌های مسکوت مانده
بودجه پیشنهادی برای معلولان ظلم بزرگی به این قشر جامعه است چون قانون برنامه پنج ساله توسعه ششم که پیش از قانون حمایت از معلولان مصوب شده در ماده ۷۹ قانون برنامه توسعه ششم تصریح می‌کند که «معلولان باید حداقل ۲۰ درصد حداقل دستمزد قانونی مصوب کمیته مزد شورای عالی کار را دریافت کنند».
همچنین بند ۹ ماده ۳ قانون اساسی کشور بر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی تأکید می‌کند و این امر نیز شامل جامعه معلولان می‌شود.
همچنین طبق ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان، دولت مکلف است کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور کند.
اجرای این ماده‌های قانونی برای معلولان همچنان مسکوت مانده چون حداقل مزد در سال جاری حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است که ۲۰ درصد این مبلغ معادل ۵۲۰ هزار تومان می‌شود؛ این در حالی است که هر معلول ماهیانه ۳۵۰ هزار تومانی دریافت می‌کند.
ارائه پیشنهاد قانونی
معلولان کشور برای افزایش حقوق خودشان مطالبات بسیاری از دولت و مجلس دارند، آنها علاوه بر افزایش بودجه سازمان بهزیستی نیز کارزاری را راه‌اندازی کرده‌اند؛ «کمک – معیشتی – معلولان» کارزاری است که معلولان در آن با امضای الکترونیک خود (با توجه به سختی مطالبه حضوری در پایتخت) خواستار افزایش مستمری خود در بودجه ۱۴۰۱ شدند.
این کارزار که بر اساس قانون اساسی، قانون برنامه پنج‌ساله توسعه ششم و قانون جامع حمایت از معلولان تشکیل شده با استقبال زیادی مواجه شده و تاکنون بیش ۳۰ هزار امضای الکترونیک ثبت شده است؛ همه این امضاءکنندگان خواستار افزایش حقوق معلولان هستند.
در این کارزار پیشنهاد شده که حداقل حقوق یک فرد معلول از ۳۵۰ هزار تومان به دو میلیون و دویست هزار تومان (حداقل دستمزد سالیانه) افزایش پیدا کند و این امر با توجه به گرانی وسایل مورد نیاز و تورم باعث افزایش رفاه همه معلولان خواهد شد به‌ویژه آنکه بیکار هستند یا معلولیت شدید یا خیلی شدید دارند.
افزایش کم مستمری مددجویان
در این راستا عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به خبرنگار مهر می‌گوید که «این پرداختی‌ها (۳۵۰ هزار تومان به هر فرد معلول) را نمی‌توان حقوق یا مستمری نامید بلکه کمک هزینه‌ای هستند که توسط سازمان بهزیستی پرداخت می‌شوند».
سید کریم حسینی اعلام می‌کند «افزایش مستمری معلولان در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است اما با توجه به بودجه دولت باید بررسی کرد که امکان افزایش پرداختی به معلولان وجود دارد یا نه».
نماینده مردم اهواز در مجلس در خصوص افزایش مستمری معلولان تأکید می‌کند «اول باید نظرات کارشناسی و تخصصی انجام و متناسب با نیازها و گرانی‌ها این کار صورت گیرد و اگر قرار است مستمری معلولان افزایش پیدا کند بی‌شک این افزایش چند برابر خواهد بود».
بنا به اعلام رئیس کمیته امداد کشور، پیشنهاد افزایش ۴۰ درصد مستمری مددجویان کمیته و بهزیستی در سال آینده به کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی ارائه شد.
سیدمرتضی بختیاری یادآوری می‌کند «بر اساس قانون، مستمری پرداختی به مددجویان باید معادل ۲۰ درصد حداقل حقوق مصوب وزارت کار باشد که در صورت تصویب این افزایش هنوز با این رقم فاصله دارد».
او خواستار افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی شد و بیان می‌کند «با پیشنهاد ارائه شده درباره افزایش مستمری مددجویان در سال آتی از سوی کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی موافقت شده است».
مجلس حمایتگر معلولان باشد
به گزارش خبرنگار مهر، آیا مطالبات معلولان در مجلس به‌صورت فوری و خارج از نوبت پیگیری می‌شود؟ در صورت پیگیری، راه کار قانونی برای این مطالبات چیست و چگونه اقدام می‌شود؟ آیا نمایندگان مجلس بدیهی‌ترین حقوق معلولان را از دولت مطالبه خواهند کرد؟
این سوالات دغدغه معلولانی شده است که بیش از پیش نیازمند حمایت هستند و قطعاً یکی از این حمایت‌ها پیگیری و اجرایی کردن قوانین مصوب شده برای افراد دارای معلولیت است.
بدیهی است که افزوده شدن ۴۰ درصد به مستمری مددجویان در سال آینده هیچ گره‌ای را از مشکلات آنها باز نمی‌کند و معلولان نیز مثل سال‌های گذشته با بسیاری از مشکلات مواجه شده و زندگی آنها با وجود این همه گرانی تلخ‌تر از همیشه خواهد شد.
طبق برآوردها، ۴۰ درصد از مستمری ۳۵۰ هزار تومانی، ۱۴۰ هزار تومان می‌شود که به مبلغ اولیه اضافه خواهد شد به این معنا که مستمری مددجویان در سال آینده ۴۹۰ هزار تومان است.
سوال اساسی اینجاست که این مبلغ جوابگوی کدامیک از نیازهای یک فرد معلول می‌شود؟ به‌ویژه آنکه بعضی از معلولان به دلیل سرپرست خانوار بودن و دارای معلولیت شدید یا خیلی شدید، نیازهایشان بیشتر است و این مبلغ در سال آینده کافی نیست.
کشوری مثل ایران که از وجود منابع طبیعی همچون نفت و گاز و سایر موارد بهره‌مند است، آیا نمی‌تواند حداقل خواسته و مطالبه معلولان را که قانونی و به‌حق است، برآورده کند؟
عکس از ایسنا
