ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست
ریاست محترم قوه قضائیه
شهرداری تهران و سایر کلانشهرها
وزارت کشور
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
کمیسیون اصل ۹۰ مجلس
کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی
و سایر نهادهای مسئول در قانونگذاری، نظارت و صیانت از حقوق شهروندی و محیط زیست
مطالبه توجه ساختاری قانون در برابر برخورد با تخریب طبیعت و آلودگیهای زیستمحیطی توسط شهروندان حقیقی/حقوقی متخلف
نه به تخریب طبیعت و آلودگیهای انسانی | خواستار جریمه و قانونگذاری فوری برای متخلفان زیستمحیطی هستیم.
با سلام و احترام؛
ما امضاکنندگان این کارزار، با مشاهدهی مکرر تخریب فضای سبز، آلودگی محیطزیست، نقض سکوت طبیعت، مصرف مواد دخانی، مخدر و الکلی در فضاهای عمومی و سایر تخلفات زیستمحیطی، خواستار قانونگذاری صریح و اجراییشدن جریمههای مالی و قانونی مؤثر برای افراد حقیقی/حقوقی متخلف هستیم.
این تخلفات شامل موارد زیر میشوند:
انواع آلودگیهای انسانی:
- آلودگیهای بصری: ریختن زباله در پارکها، کوه، جنگل و خیابانها، شکستن شاخه درختان هنگام چیدن میوه، تخریب تجهیزات عمومی.تخلیه نخاله/فاضلاب/پسماندهای کارخانجات و... توسط فراد حقیقی/حقوقی
- آلودگی صوتی: پخش موسیقی بلند با اسپیکر در طبیعت یا اماکن عمومی،صحبت و مناقشه بلند و آزاردهنده با تلفن هرنوع داد زدن و مزاحمت صوتی برای سایرین در طبیعت و اماکن عمومی
- آلودگی هوایی و جوی: استعمال سیگار، قلیان، مواد مخدر و مشروبات الکلی در فضاهای عمومی و طبیعت،اماکن نزدیک به مدارس، کتابخانه ها، سایر مکان های عمومی دولتی و غیردولتی، آموزشی،تفریحی و غیره
- آلودگیهای روانی و اخلاقی: بیاحترامی به حقوق سایر شهروندان، مزاحمتهای رفتاری، آموزش نادرست به کودکان توسط والدین خاطی
استنادات قانونی، شرعی و اجتماعی: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
- اصل ۵۰: حفظ محیط زیست وظیفه عمومی تلقی شده و فعالیتهایی که موجب آلودگی محیط زیست شود، ممنوع است.
- اصل ۴۰: هیچکس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیلهی اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.
- اصل ۲۰: همهی افراد ملت در برابر قانون مساویاند و از حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.
منابع شرعی:
- پیامبر اسلام (ص): «پاکیزگی نیمی از ایمان است»
- قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۲۰۵: «و هنگامی که بر زمین حکومت یابد، برای فساد در آن میکوشد و کشت و نسل را نابود میکند؛ و خدا فساد را دوست ندارد.»
- در سنت اسلامی، ریختن زباله در راه مردم و طبیعت، از مصادیق ایذاء مسلمانان و جرم محسوب میشود.
حقوق بشر و اسناد بینالمللی:
- اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده ۲۵): هر انسانی حق دارد در محیطی سالم زندگی کند.
- کنوانسیونهای جهانی محیط زیست و پیمان پاریس که ایران نیز عضو آنهاست، بر وظیفه دولتها در حفاظت از محیط زیست تأکید دارند.
عرف و فرهنگ ایرانی:
- فرهنگ کهن ایرانی، با الهام از نوروز، چهارشنبهسوری و آیینهای طبیعی، همیشه احترام به طبیعت را ترویج میکرده.
- امثال معروفی چون «درختی بنشان که کام فرزندان را شیرین کند» گواه فرهنگ دیرینهی ما در حفظ طبیعت و امانت خداوند خالق است.
طرح پیشنهادی ما: ۱. قانونگذاری فوری برای:
- جریمه نقدی از حداقل ۵۰۰ هزار تا بالای..۵ میلیون تومان (تعرفه ۱۴۰۴) برای هر مورد تخریب طبیعت یا آلودگی عمومی (بسته به شدت و تکرار)
- ثبت تخلف در سوابق شهروندی افراد متخلف (کارت اعتبار شهروندی منفی)
- ارجاع به خدمات عمومی اجباری مانند نظافت پارک یا طبیعت برای افراد متخلف
- ممنوعیت استعمال دخانیات، مواد و مشروبات الکلی در فضاهای عمومی بهصورت قانونی و قابلپیگرد، ارجاع به کمپ های ترک اعتیاد و.... مازوت سوزی کارخانه جات و سایر علل منجر یه استفاده از سوخت های آسیب زننده و آلوده کننده هوا.
۲. سامانههای گزارش مردمی:
- تقویت سامانههای ۱۳۷، ۱۸۸۸، سامانههای شهرداری، با قابلیت گزارش تصویری سریع و پیگیری شفاف و فوری
۳. آموزش و فرهنگسازی فراگیر:
- تولید محتواهای قرآنی، ایرانی، اسلامی و مدنی با مضامین «حق نفس»، «حق سکوت»، «حق زیبایی»، «حق حضور انسانی در طبیعت»
- درج پیامهای آموزشی در مدارس،رسانه های ملی، شبکههای اجتماعی، بیلبوردها و پارکها
سابقه گزارشگری بینتیجه:
ما بارها تخلفات فوق را از طریق سامانههای ۱۳۷، ۱۸۸۸، سامانههای محیطزیست و شهرداریها گزارش کردهایم. (قابل ارائه مستندات با کد رهگیری)
اما به دلیل نبود قانون صریح و ضمانت اجرای قانونی و بازدارنده، این تخلفات ادامه دارند و کسی پاسخگو نیست.
«حق نفس، حق سکوت، حق طبیعت — حق همه ماست؛ و باید از آن حفاظت شود.»
در کنار سایر عوامل غیرقابل کنترل فعلی مشهود و نامشهود در ایجاد آلودگی های زیست محیطی، جوی،صوتی،بصری و... ما باید سهم خود را ایفا کنیم و هر عمل حتی در مقیاس کوچک بی اثر نخواهد بود.
:"نه به تخریب طبیعت و آلودگیهای زیستمحیطی توسط شهروندان حقیقی/حقوقی متخلف"
ما، امضا کنندگان این کارزارها جمعی از شهروندان دغدغهمند و نگران وضعیت محیط زیست و کیفیت زندگی در کشور، خواهان اجرای فوری و جدی قوانین مربوط به جلوگیری از آلودگیهای زیستمحیطی، هوا، آب و آلودگیهای صوتی و بصری هستیم. شهروندان متخلف حقیقی/حقوقی که به محیط زیست آسیب میزنند و فضای عمومی را آلوده میکنند، باید تحت تعقیب قانونی قرار گیرند.
مسئولیتهای قانونی و شرعی نهادهای مسئول:
- استناد به قوانین و مقررات محیط زیستی:
قانون حفاظت از محیط زیست (مصوب ۱۳۹۰): بر اساس این قانون، هرگونه تخریب محیط زیست اعم از تخریب فضای سبز، ریختن زباله در طبیعت، مصرف سیگار و مواد مخدر در اماکن عمومی و ایجاد آلودگیهای صوتی و نوری، جرم تلقی شده و باید جریمههای قابل توجهی برای آنها در نظر گرفته شود.
قانون حمایت از منابع طبیعی و محیط زیست: طبق این قانون، هرگونه آسیب به منابع طبیعی کشور، از جمله درختان، گیاهان و زیستگاههای طبیعی، مجازات دارد.
قانون مجازات اسلامی: طبق بندهای مختلف این قانون، آلودگیهای صوتی، آلودگی آب، هوا و تخریب محیطزیست باید جریمههای مالی و کیفری داشته باشد.
- استناد به حقوق بشر و بینالملل:
منشور حقوق بشر: بر اساس ماده ۲۱ منشور، حق هر انسان به داشتن محیط زیست سالم و غیرآلوده جزء حقوق اولیه بشر است.
حقوق محیط زیست جهانی: آلودگیهای محیطی در سطح جهانی نهادهای بینالمللی را به واکنش واداشته و کشورها را موظف به محافظت از منابع طبیعی و زیستگاهها کردهاند.
کنوانسیونهای بینالمللی مانند کنوانسیون پاریس در خصوص تغییرات اقلیمی و حفاظت از محیطزیست از کشورهای عضو خواستهاند که اقداماتی جدی در راستای کاهش آلودگیها و حفاظت از منابع طبیعی انجام دهند.
- استناد به اصول اسلامی و قرآن:
آیات قرآن کریم: "وَلا تُفْسدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِهَا" (سوره الأعراف، آیه ۵۶) که بر اهمیت حفاظت از زمین و محیطزیست تأکید دارد.
روایات معصومین (علیهمالسلام): تأکیدات زیادی در خصوص حفظ طبیعت و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی وجود دارد. حضرت علی (علیهالسلام) در نامهای به مالک اشتر درباره رعایت حقوق انسانها و طبیعت بهشدت توصیه کردهاند.
درخواستها:
ما از نهادهای مسئول خواستار موارد زیر هستیم:
- ایجاد قوانین جدید و یا به روز رسانی قوانین موجود برای جریمه شهروندانی که:
در فضاهای عمومی سیگار میکشند، مواد مخدر مصرف میکنند یا الکل مینوشند.
آلودگی صوتی ایجاد میکنند (مثل استفاده از بلندگو در فضاهای طبیعی).
در طبیعت زباله میریزند و درختان و دیگر منابع طبیعی را تخریب میکنند.
- ایجاد سیستمهای نظارتی و گزارشدهی عمومی بهمنظور شفافیت بیشتر و جلوگیری از این تخلفات.
- آموزشهای پیشگیرانه و فرهنگسازی گسترده از طریق رسانهها، آموزشهای مدارس و دانشگاهها برای آگاهسازی مردم از آسیبهای این نوع تخلفات.
- تشویق شهرداریها و پلیس به اعمال قانون و برخورد جدی با تخلفات زیستمحیطی و فرهنگی در سطح جامعه.
- جریمههای مالی و دستگاههای نظارتی برای اجرای این جریمهها. پیشنهاد ما این است که جریمهها بهشکلی باشد که بتواند اثر بازدارنده داشته باشد و به همراه آن، آموزشهای خاص و عملی در کنار جریمهها در نظر گرفته شود.
- نظارت و بازرسی و بازنگری در جلوگیری از تولید سوخت و خودرو ها یا دستگاه هایی که به آلودگیهای زیست محیطی دامن میزنند.
پیشنهادات جریمهای:
- جریمههای مالی: از چند هزار تومان تا چند میلیون تومان بستگی به شدت تخلف.
- پیشنهادات جریمههای غیرمالی: برای افرادی که در طبیعت تخریب ایجاد میکنند، میتوان کارهای داوطلبانه و بازسازی محیطزیست را به عنوان جریمه در نظر گرفت.
- حبسهای کوتاهمدت برای تخریبهای عمده و مکرر.چه افراد حقیقی چه حقوقی.
- تعهد به آموزش بهعنوان بخشی از جریمه برای کسانی که قوانین را زیر پا میگذارند، بهویژه در مورد آلودگیهای صوتی و مصرف مواد در فضاهای عمومی.
گزارشهای قبلی به نهادهای مسئول:
ما بارها و بارها این مسائل را از طریق سامانههای ۱۳۷ و ۱۸۸۸ شهرداری و نهادهای دولتی گزارش کردهایم، اما به دلیل نبود قوانین بازدارنده و عدم برخورد لازم، هیچگونه جریمهای اعمال نشده و تخلفات همچنان ادامه دارد.
نتیجهگیری:
ما، به عنوان یک جمعیت مسئول، از نهادهای مربوطه میخواهیم که در سریعترین زمان ممکن اقداماتی جدی برای برخورد با این تخلفات انجام دهند. تأثیرات منفی این نوع تخلفات نه تنها به محیط زیست، بلکه به سلامت عمومی، امنیت اجتماعی و روحیه شهروندان آسیب میزند. اگر هر یک از این آلودگیها تحت کنترل و جریمه مناسب قرار گیرد، قطعاً جامعهای پاکتر، سالمتر و زیباتر خواهیم داشت.
نهادهای مسئول:
نهادهای مسئول برای پیوست:
- سازمان حفاظت محیط زیست
- شهرداریها و شورای شهر
- مجلس شورای اسلامی (کمیسیون اجتماعی، کمیسیون اصل ۹۰، کمیسیون فرهنگی)
- قوه قضائیه
- وزارت کشور
- سازمان صدا و سیما
- وزارت آموزش و پرورش
- سازمان تبلیغات اسلامی
- معاونت حقوقی ریاست جمهوری
- شورای عالی انقلاب فرهنگی
- پلیس پیشگیری
- سازمان بازرسی کل کشور
- نهادهای مردمی حفاظت از محیط زیست
- سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران
- وزارت کشور و شهرداریها
- پلیس پیشگیری از وقوع جرم
- مجلس شورای اسلامی
- سازمانهای حقوق بشری و بینالمللی مرتبط با محیط زیست
- سازمانهای دولتی و غیردولتی مرتبط با فرهنگسازی و آموزش اجتماعی
ما از نهادهای مسئول خواهان این هستیم که:
- قوانینی محکم برای جلوگیری از تخریب محیط زیست وضع کنند.
- جریمههای مالی و کیفری را در نظر بگیرند.
- به آموزشهای پیشگیرانه و فرهنگسازی توجه بیشتری داشته باشند.
اگر این موضوع را جدی نگیریم، نسلهای آینده باید با تبعات این بیتوجهی روبهرو شوند.
از شهروندان عزیز درخواست میشود:
تجربیات، مشاهدات، پیشنهادات و نمونههای خاص از چالش ها، مسائل و مشکلات مرتبط را در قسمت نظرات این کارزار ثبت کنند.
مواردی را که در این متن به آن اشاره نشده، جهت تکمیل بهتر مطالبات مطرح فرمایند.
در گسترش و اطلاعرسانی این کارزار بکوشند تا موجی ملی برای برای آبادانی هرچه بیشتر کشور ایجاد گردد.
محیط زیست و طبیعت اکوسیستم گیاهان و درختان تمام عناصر پنج گانه(آب،خاک،هوا،آتش،فلز) نیز همانند و توأم با انسان ها و حیوانات مخلوق خالق هستند که به اهم حفظ صیانت و حمایت و حفظت از حقوق ایشان در کارزار های قبل اشاره شد.
هیچ خدمتی بالاتر از خدمت به مخلوقین مظلوم خالق نیست.
در پناه ابدی خالق ابدیت باشید
