بهنام خدا
حضرت آیات عظام، مراجع تقلید و مسئولان حوزههای علمیه و مراکز علمی و قضایی
اساتید و پژوهشگران ارجمند، و عموم آزادیخواهان و دلسوزان دین و علم
سلام؛
در روزهای گذشته، اظهار نظر پژوهشگر و عالم دینی حجتالاسلام سلیمانی اردستانی دربارهٔ یک موضوع تاریخی و حدیثی، با واکنشهای تند و در مواردی، برخوردهای غیراخلاقی همراه شده است. آنچه ایشان مطرح کرده است، بخشی از پیکار علمی و تحقیق در قلمرو تاریخ و منابع دینی است؛ کاری که در سنت اسلامی همواره قابل تقدیر و مشوق بوده است. از سوی دیگر، هیچکس ـ خواه موافق یا مخالف ـ نباید بهواسطهٔ طرح یک دیدگاه علمی، مورد حملهٔ شخصی، تهدید، برچسبزنی یا محرومیت از حقِ تحقیق قرار گیرد.
ما امضاکنندگان این کارزار، ضمن احترام کامل به مقدسات و باورهای دینی همهٔ مسلمانان، بر چند اصل بنیادین تأکید میکنیم:
۱. آزادی تحقیق و اجتهاد دینی ریشه در اسلام دارد.
پژوهش و بازخوانی منابع دینی، از مصادیق تلاش در راه فهم بهتر نصوص و تقویت امت اسلامی است. منع یا سرکوب دیدگاهها نهتنها به پیشرفت علمی کمک نمیکند، بلکه زمینهٔ اظهار نظرهای شعاری و سطحی را تقویت مینماید.
۲. نقد باید با روش علمی و با اخلاق صورت گیرد.
اختلافنظرهای تاریخی و روایی باید در مجامع علمی، با استدلال، مستندات و بهصورت منصفانه بررسی شود؛ نه با حمله به حیثیت افراد یا اعمال فشارهای اجتماعی و نهادی.
۳. حفظ وحدت و حرمت شعائر مقدم بر نزاعطلبی است.
دفاع از آزادی بیان بهمعنای توهین یا تضعیف مقدسات نیست؛ بلکه بهمعنای فراهمسازی فضای امن برای گفتگو و یافتن حقیقت، همراه با رعایت ادب دینی و اجتماعی است.
درخواستهای قانونی، علمی و صنفی:
ما امضاکنندگان از مراجع، حوزههای علمیه، نهادهای فرهنگی و قضایی و تمامی مسئولان دلسوز درخواست میکنیم بهمنظور تضمین حقِ تحقیق و حفظ کرامت افراد، اقدام عاجل نمایند:
۱. حفظ امنیت و کرامت شخصی حجتالاسلام سلیمانی اردستانی و هر پژوهشگر دیگری؛ رسیدگی جدی به گزارشهای تهدید یا تعرض و برخورد قانونی با عوامل تهدید.
۲. تأکید رسمی بر آزادی نقد و بحث علمی در حوزهها و دانشگاهها و صدور دستورالعملهایی برای مدیریت اختلافنظرها به روش علمی و اخلاقی.
۳. تشکیل یک هیئت علمی بیطرف مرکب از علما و پژوهشگران معتبر برای بررسی مستند، فنی و منصفانهٔ ادعاها و استدلالها؛ نتیجهٔ بررسی بهصورت شفاف و مستند منتشر شود.
۴. ممنوعیت برخوردهای تند و سلبی (مانند تهدید به حذف شغل، عدم اجازه برای تدریس یا محرومیت از حقوق عرفی) صرفاً بهخاطر بیان یک دیدگاه علمی.
۵. ایجاد سازوکار گفتگو و میانجیگری برای اختلافات علمی–اعتقادی تا امکان نقد سازنده و تبادلنظر محفوظ بماند.
۶. ترغیب حوزهها و دانشگاهها به تدوین دستورالعملهای آموزشی دربارهٔ اخلاق پژوهش و چگونگی مواجهه با اختلافنظرهای داخلی.
۷. رسیدگی و تعقیب قانونی مرتکبینِ توهین، فحاشی و تعرض: هر فرد یا گروهی که بهصورت رودررو یا در فضای مجازی، کرامت حجتالاسلام سلیمانی اردستانی را با الفاظ رکیک، تهدید یا رفتارهای تعرضآمیز نقض کردهاند، باید بر اساس مقررات کیفری و آییننامههای مربوطه مورد رسیدگی قضایی و اداری قرار گیرند و در صورت احراز جرم، مجازات قانونی اعمال شود. این مطالبه صرفاً خواستِ احقاق حق و تأمین امنیت علم و پژوهش است و نباید با هرگونه اقدامات خارج از چارچوب قانون تداخل یابد.
ما این کارزار را بهعنوان صدای مدنی و علمی کسانی که آزادی تحقیق، انصاف در نقد و حرمت انسانی را ارج مینهند، امضا میکنیم. حمایت از حق اظهارنظر یک پژوهشگر، دفاع از حقیقت و ارتقای فهم دینی است، نه طرفداری از یک دیدگاه خاص. از مسئولان و نهادهای علمی و قضایی میخواهیم که با اقدام مسئولانه و منصفانه، هم جلوهٔ علمی و تحقیقی دین را حفظ کنند و هم از ایجاد تفرقه و فشارهای نابجا جلوگیری نمایند.
ما سکوت نمیکنیم؛ زیرا سکوت برابر است با تضعیف علم، انصاف و عدالت. امروز زمان رعایت اخلاق پژوهش و احقاق حقوق اهل علم است.
موفق شد
ویژه
