تحمل آفتاب داغ اهواز، آبادان، خرمشهر و بسیاری شهرهای دیگر، به‌خودی‌خود دشوار است، اما مصیبت وقتی آغاز می‌شود که در این شرایط، برق و در پی آن، آب قطع شود. تحمل این وضع در هوایی که آلوده به گردوغباری سنگین است، بسیار دشوارتر است. طاقت مردم طاق شده است و ساکنان شهرهای گرم فریاد اعتراضشان را در سایت‌های جمع‌آوری امضا و شبکه‌های اجتماعی بلند کرده‌اند. تنها در یکی از موارد، ۲۱ هزار امضا زیر کارزار «درخواست لغو خاموشی برق در خوزستان و خرمشهر» ثبت شده است. کاربران در شبکه‌های اجتماعی این سؤال را پرسیده‌اند که چرا خوزستانی که ۴۰ درصد از برق کشور را تأمین می‌کند، باید روزانه سه ساعت قطعی برق را از سر بگذارند؟ این مطالبه در شهرهای گرمسیری دیگر هم درحال تکرار است. این روزها در اینستاگرام، استوری درخواست پایان‌دادن به قطعی برق در جنوب، در حال بازنشر است و باوجود فیلتر بودن این پلتفرم در ایران، حدود ۹۵ هزار کاربر آن را منتشر کرده‌اند. در این شرایط نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس خاموشی‌ها را انکار می‌کند و در گفت‌وگو با «پیام ما» از اعلام رضایت کمیسیون انرژی از عملکرد وزیر نیرو خبر می‌دهد.
توانیر زیر بار قطعی برق نمی‌رود. روابط‌عمومی شرکت توانیر در تماس «پیام ما» هرگونه قطعی برق برنامه‌ریزی‌شده و جداول قطعی برق را تکذیب می‌کند. مشکلی که از اساس وجودش کتمان می‌شود، چگونه قابل‌اعتراض است؟
مردم اعتراضشان را به شبکه‌های اجتماعی آوردند. به‌گفته برخی کاربران شبکه اجتماعی ایکس برق روزانه ۲ تا ۳ ساعت، اغلب در ظهر که گرما شدید است، قطع می‌شود. کودکان و سالمندان بیشتر از هر کس دیگری تحت فشار هستند. دو ویدئو از کلاس درس مدرسه‌ای پسرانه در اندیمشک و دیگری از دبستانی دخترانه در اهواز پربازدید شده است. کولر که خاموش می‌شود، کلاس درس عین تنور نانوایی گرم می‌شود، آنقدر گرم که نه معلم توان تدریس دارد و نه دانش‌آموز قدرتی برای یادگیری.
توده غبار خیابان‌‌های خرمشهر و آبادان را خالی از عابر کرده است و بسیاری از مغازه‌ها به‌دلیل کاهش دید و مشکلات تردد، زودتر از موعد تعطیل می‌کنند. آنها از غبار سنگین به‌سمت خانه‌های خود می‌گریزند، خانه‌هایی که نه برق دارند و نه آب.
کاربران شبکه‌های اجتماعی که اهل جنوب کشور هستند، به تداوم خاموشی‌ها در گرمای هوا و مشکلات گسترده ایجادشده معترض‌اند
بعضی کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند مناطق گرمسیر مانند خوزستان، بندرعباس و مرزنشینان کرمانشاه به‌دلیل گرمای طاقت‌فرسا نباید با قطعی برق مواجه شوند، درحالی‌که شهرهای خنک‌تر کمتر با این مشکل روبه‌رو هستند. آنها با این گفته‌ها از «تبعیض منطقه‌ای» یاد کرده‌اند؛ به‌خصوص وقتی که تهران و مشهد که آب‌و‌هوای بهتری دارند، کمتر دچار قطعی برق می‌شوند.
اکثر استان‌ها قطعی برق بهاره را تجربه کرده‌اند؛ البرز، قزوین، فارس، کرمانشاه، زنجان، رشت، بوشهر، قم، کرمان و خوزستان از این جمله‌اند. شرکت توزیع برخی استان‌ها همچون کرمان جدولی از ساعات قطعی برق در هر روز در وبگاه خود منتشر کردند ، اما برخی دیگر از شرکت‌های توزیع برق استانی همچنان خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده را تکذیب می‌کنند.
بااین‌همه، «رمضان‌علی سنگدوینی»، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار «پیام ما» قطعی برق در کشور را از اساس تکذیب می‌کند: «فعلاً که خاموشی نداریم، اما هفته گذشته وزیر نیرو و معاونانش به کمیسیون دعوت شدند و «قرارگاه ناترازی انرژی» را نیز تشکیل داده‌ایم. وزیر نیرو برنامه‌های بسیار خوبی در دست اجرا دارد. همچنین، وزیر نفت و مجموعه معاونان او در حوزه پالایش و پخش، تأمین سوخت زمستانی برای نیروگاه‌ها را مدیریت می‌کنند و هم‌اکنون نیز این روند ادامه دارد.»
او حتی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود اورهال (تعمیر و نوسازی تجهیزات) ۹۵ درصدی نیروگاه‌ها باز قطعی‌ها ادامه دارد، بار دیگر تأکید دارد که خاموشی در کشور وجود ندارد: «در حال حاضر مشکل خاموشی وجود ندارد، اکنون ۵۰ هزار مگاوات برق درحال تولید است، برخی نیروگاه‌های دیگر نیز طبق برنامه‌ریزی قبلی درحال اورهال هستند تا در زمان پیک مصرف برق در تابستان وارد مدار شوند. نیروگاه اتمی بوشهر هم قرار است هزار مگاوات برق به شبکه اضافه کند و در زمان اوج مصرف تابستانی به مدار بپیوندد. اقدامات لازم در حال انجام است. دوستان در حال تلاش هستند و ما نیز باید کمکشان کنیم.»
نماینده شادگان: قطع برق و گرمای هوا موجب فشار روانی و مشکلات روحی برای معلمان و دانش‌آموزان شده است
اما «هاشم خنفری»، نماینده مردم شادگان، در مجلس از قطع مکرر برق در تابستان گرم این منطقه انتقاد کرده و خواستار پاسخگویی مسئولان برق و اقدام مؤثر آنها در پیشگیری از تداوم قطع برق در فصل گرما شده است. او گفته است: «با توجه به دمای بالای ۴۵ درجه در بسیاری از شهرستان‌های خوزستان و کمبود جدی تجهیزات سرمایشی در مدارس، قطعی برق و گرمای هوا موجب فشار روانی و مشکلات روحی برای معلمان و دانش‌آموزان شده است. از دولت و وزارت نیرو درخواست دارم ضمن تجدیدنظر در این زمینه برای جلوگیری از قطع برق در گرمای بهار و به‌ویژه تابستان در خوزستان به‌ویژه شهرهای جنوبی این استان چاره‌اندیشی اساسی کنند.»
جهش قیمتی برق، راهکار دولت برای گذر از تابستان
توانیر برای مدیریت ناترازی به‌دنبال افزایش‌های چندبرابری قیمت انرژی رفته است. تعرفه‌های برق از ابتدای خرداد ۱۴۰۴ برای همه مشترکان تحت پوشش شرکت‌های برق منطقه‌ای و شرکت‌های توزیع نیروی برق کشور لازم‌الاجرا هستند. طبق این دستورالعمل، تعرفه برق برای مشترکان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سایر نهادهای حمایتی، در چارچوب الگوی مصرف، برابر با صفر تعیین شده، اما میزان هزینه تأمین برق به‌ازای هر کیلووات‌ساعت، با ۲۶ درصد افزایش، از هفت هزار و ۵۴۲ ریال به ۹ هزار و ۵۳۷ ریال افزایش یافته است.
براین‌اساس مشترکان پرمصرف به‌صورت پلکانی و براساس قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق قبوض برقشان افزایش پیدا می‌کند.
در برخی از جداول منتشرشده، قیمت برق برای مشترک تا پنج برابر قیمت تمام‌شده برق در نظر گرفته می‌شود. «کارور برق» نیز راهکار جدیدی است که دولت برای سرمایه‌گذاری در حوزه مدیریت مصرف و کاهش ناترازی‌ها در نظر گرفته است. یک ماه تا پیک مصرف بیشتر باقی نمانده و معلوم نیست دولت قرار است چه میزان از این ناترازی انرژی را از طریق صرفه‌جویی و طرح کارور بپوشاند. موضوعی است که نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس دراین‌رابطه می‌گوید: «عدد مشخصی در اختیار ندارم، اما به‌طورکلی هر کس صرفه‌جویی کند، از مشوق‌های دولت و وزارت نیرو بهره‌مند می‌شود.»
احداث نیروگاه، نصف تقاضای جدید
براساس گزارش وزارت نیرو، فقط در سال ۱۴۰۳ بالغ‌بر ۹۶۲ هزار مشترک جدید برق به شبکه برق سراسری پیوسته‌اند. افزایش این حجم از مشترکان که تعداد کل مشترکان برق کشور را از ۴۰ میلیون و ۵۶۸ هزار در سال ۱۴۰۲، به ۴۱ میلیون و ۵۳۰ هزار نفر در پایان سال ۱۴۰۳ رسانده است، نیازمند احداث چهار هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید به‌همراه زیرساخت‌های خطوط و پست‌های برق است. این درحالی‌است که کل ظرفیت نیروگاهی جدیدی که دولت چهاردهم از مدت استقرارش ایجاد کرده است، یک‌هزار و ۵۰۰ مگاوات بوده که نیمی از میزان افزایش تقاضای جدید هم نیست. همچنین از مجموع مشترکان کشور در سال ۱۴۰۳، بالغ‌بر ۳۳ میلیون و ۳۰ هزار مشترک مربوط به بخش خانگی هستند؛ عددی که خود به‌تنهایی گویای اهمیت تأمین پایدار برق در این بخش است.
تشویق به کم‌مصرفی
وزارت نیرو و کمیسیون انرژی مجلس از صرفه‌جویی و مدیریت مصرف با تشویقی‌های جدید حرف می‌زنند. تشویقی‌هایی که در دولت سیزدهم در جریان بود، اما علاج نشد. حالا اما تابستان شروع نشده، تغییراقلیم و افزایش دما، رشد مصرف را بیشتر از هر زمانی بالا برده است. طبق گفته «مصطفی رجبی مشهدی»، مدیرعامل شرکت توانیر، در ۸ اردیبهشت‌ماه به‌دلیل گرمای زودرس، رشد تقاضا به حدود ۱۳.۶ درصد افزایش‌یافته است، این درحالی‌است که رشد تقاضا در همین بازه زمانی در سال گذشته حدود ۸.۷ درصد بود.
سیاست قیمتی به‌عنوان راهکاری برای مدیریت مصرف در دستورکار قرار گرفته است. سیاستی که به‌دلیل نبود زیرساخت‌های بهینه چه در تجهیزات و لوازم برقی و چه در ساخت‌وسازها برای مردم نمی‌توان چندان روی آن حساب کرد. بسیاری از ساختمان‌های قدیمی به پنجره‌های دوجداره و تجهیزات کاهش‌دهنده مصرف انرژی مجهز نیستند و این یعنی افزایش قیمت صرفاً فشار بیشتری بر خانوار وارد می‌کند و منجر به نارضایتی عمومی می‌شود. بدنه دولت مدعی است می‌تواند با بسته مدیریت مصرف از میزان ناترازی تولید و مصرف در ایام اوج بار شبکه بکاهد.
منبع: پیام‌ما
ویژه
