ریاست محترم سازمان نظام مهندسی کشور
با سلام،
موضوع: «تحصیلات تکمیلی؛ حلقه مفقوده در صنعت ساختمان ایران: بازنگری در آیین‌نامه نظام مهندسی به‌منظور انگیزه‌بخشی و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص»
متأسفانه قوانین فعلی نظام مهندسی ارزش‌افزودهٔ تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) را در ارکان کلیدی حرفه از جمله «ظرفیت پایه»، «ارتقای پایه» و «صلاحیت‌های تخصصی» به‌صورت معنادار منعکس نمی‌کند. این پیش‌نویس پیشنهاد می‌کند: ۱) کوتاه‌سازی زمان ارتقای پایه برای دارندگان ارشد/دکتری، ۲) افزایش ظرفیت پایه ۳ در بدو صدور پروانه برای دارندگان ارشد/دکتری، ۳) ایجاد صلاحیت‌های تخصصی سطح‌بالا که تنها با تحصیلات تکمیلی قابل اخذ باشند، ۴) به‌رسمیت شناختن تجربه‌های پژوهشی/پروژه‌ای دانشگاهی مستند به‌عنوان بخشی از سابقهٔ حرفه‌ای. این اصلاحات، بدون تضعیف معیار تجربهٔ میدانی، مشوق ارتقای دانش تخصصی و بهبود کیفیت خدمات مهندسی خواهد بود.
تشریح مسئله
فلسفهٔ فعلی آیین‌نامه، تجربهٔ حرفه‌ای را اصل می‌داند اما دانش تخصصی حاصل از تحصیلات تکمیلی را در ارتقای پایه و ظرفیت بی‌اثر تلقی می‌کند. پیامدهای این قانون، کاهش انگیزه برای ادامه تحصیل، تأخیر در ورود نخبگان علمی به بازار خدمات حرفه‌ای، و عدم همسویی با پیچیدگی روزافزون فناوری‌های ساخت را به همراه دارد.
اهداف اصلاح
- ارتقای کیفیت و ایمنی ساخت‌وساز با تقویت نقش دانش تخصصی در کنار تجربهٔ میدانی.
- هم‌راستاسازی مسیر حرفه‌ای با مسیر آموزشی تا سرمایه‌گذاری آموزشیِ مهندس، مزیت حرفه‌ای ملموس ایجاد کند.
- حفظ عدالت حرفه‌ای از طریق ایجاد مسیرهای دوگانهٔ «دانش‌محور» و «تجربه‌محور» که هر دو به خروجی صلاحیت حرفه‌ایِ اثبات‌شده ختم می‌شوند.
پیشنهادهای اصلاحی
۱. کاهش زمان ارتقای پایه بر اساس مدرک تحصیلی
وضعیت فعلی (نمونه): ارتقای پایه از ۳ به ۲: ۴ سال؛ از ۲ به ۱: ۵ سال؛ از ۱ به ارشد: ۶ سال (صرفاً مبتنی بر سابقهٔ حرفه‌ای).
پیشنهاد اصلاح:
- دارندگان کارشناسی ارشد: کاهش ۳۳٪ مدت انتظار هر پله ارتقا (از ۴ سال به ۲ سال و ۸ ماه؛ از ۵ سال به ۳ سال و ۴ ماه؛ و از ۶ سال به ۴ سال).
- دارندگان دکتری: کاهش ۵۰٪ مدت انتظار هر پله ارتقا (از ۴ سال به ۲ سال؛ از ۵ سال به ۲ سال و ۶ ماه؛ و از ۶ سال به ۳ سال).
۲. افزایش ظرفیت پایه ۳ در بدو صدور پروانه
وضعیت فعلی: متأسفانه ظرفیت پایه ۳ برای همه فارغ‌التحصیلان یکسان است.
پیشنهاد اصلاح:
- کارشناسی ارشد: افزایش ظرفیت پایه ۳ به ۱/۲۵ برابر ظرفیت فعلی.
- دکتری: افزایش ظرفیت پایه ۳ به ۱/۵ برابر ظرفیت فعلی.
آثار و منافع مورد انتظار
کیفیت بالاتر طراحی و نظارت در پروژه‌های پیچیده.
افزایش بهره‌وری و کاهش خطاهای پرهزینه از رهگذر به‌کارگیری دانش به‌روز.
تقویت انگیزه برای تحصیلات تکمیلی هدفمند و آموزش‌های حرفه‌ای مداوم.
همسویی با تجارب بین‌المللی (نظام‌های ترکیبی تجربه+دانش در اعطای پروانه‌های حرفه‌ای).
تمامی مهندسینی که در مقاطع ارشد و دکتری تحصیلات خود را گذرانیده‌اند درخواست دارند با عنایت به موارد فوق، کارگروه تخصصی برای بررسی و تدوین اصلاحات تشکیل و موارد پیشنهادی جهت اصلاح قانون نظام مهندسی اجرا شود. از ریاست محترم سازمان نظام مهندسی کشور خواهشمندیم در صورت امکان این مورد را پیگیری نمایند.
موفق شد
ویژه
