ریاست محترم جمهور
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی
با سلام؛
در هفته‌های اخیر بار دیگر جامعه پزشکی ایران با خبرهای تلخ از خودکشی پزشکان جوان، اینترن‌ها و دستیاران تخصصی داغدار شد. این فقدان‌های جبران‌ناپذیر، نه فقط خانواده‌ها و همکاران، بلکه کل جامعه را در سوگ و پرسش فرو می‌برد: چرا کسانی که برای نجات جان دیگران آموزش می‌بینند، خود در مسیر زندگی چنین بی‌پناه رها می‌شوند؟
واقعیت تلخ
- ایران از نظر حجم کار و فشار روانی بر دستیاران تخصصی یکی از سخت‌ترین شرایط منطقه را دارد.
- کشیک‌های فرساینده ۳۶ ساعته، نبود روز استراحت کافی، توهین و خشونت ساختاری در محیط کار، انگِ کمک گرفتن از روان‌پزشک یا روان‌شناس و بی‌توجهی به رفاه رزیدنت‌ها، مجموعه‌ای از عوامل پرخطر برای افسردگی و خودکشی را ایجاد کرده است.
- پنهان‌کاری و فقدان شفافیت در اعلام آمار، به جای حل مشکل، موجب تشدید بی‌اعتمادی و ناامیدی می‌شود.
اهمیت موضوع در ایران
پزشکان جوان سرمایه ملی‌اند. هر رزیدنت سال‌ها هزینه آموزش، تجربه و امید را با خود حمل می‌کند. وقتی در اوج جوانی دست به خودکشی می‌زند، جامعه علاوه بر جان یک انسان، ده‌ها بیمار نجات‌یافته آینده و یک رهبر بالقوه در نظام سلامت را از دست می‌دهد.
بی‌تفاوتی به این بحران، به معنای بی‌تفاوتی به سلامت عمومی کشور است.
راهکارهای علمی و عملی (قابل اجرا در ایران)
۱. محدودیت ساعات کار و کشیک
- اجرای سقف حداکثر ۸۰ ساعت کار در هفته و ۲۴+۴ ساعت کشیک.
- تضمین حداقل یک روز تعطیل در هر هفت روز.
- ثبت و پایش ساعات کار واقعی، نه فقط روی کاغذ.
۲. دسترسی محرمانه به خدمات سلامت روان
- راه‌اندازی کلینیک‌های روان‌پزشکی و روان‌شناسی اختصاصی برای رزیدنت‌ها و اینترن‌ها با تضمین محرمانگی کامل.
- حذف پرسش‌های انگ‌زا درباره سابقه درمان روان از فرم‌های اداری و پروانه‌های پزشکی.
۳. برنامه‌های همیاری همتا (Peer Support)
- تشکیل گروه‌های حمایتی رسمی از سوی رزیدنت‌ها با نظارت روان‌پزشک، برای شنیدن بی‌داوری و کاهش احساس تنهایی.
۴. پروتکل مداخله در بحران و پیشگیری از خودکشی
- هر دانشگاه علوم پزشکی باید تیم بحران روان داشته باشد که در صورت مشاهده نشانه‌های خطر یا وقوع مرگ همکار، به‌سرعت مداخله کند.
- جلسات «دی‌بریفینگ حمایتی» بعد از هر مرگ یا رخداد دشوار بالینی.
۵. فرهنگ بدون سوءاستفاده و بدون ترس از گزارش
- سازوکار امن و ناشناس برای گزارش خشونت، تحقیر یا توهین در محیط آموزش.
- پیگیری قاطع و شفاف موارد سوءاستفاده توسط هیئت‌های نظارت مستقل.
۶. حمایت‌های عملی و روزمره
- فراهم کردن اتاق استراحت واقعی و غذای مناسب برای شیفت شب.
- تسهیل دسترسی به خواب امن بعد از کشیک.
- امکان مرخصی کوتاه‌مدت بدون برچسب «ضعف» برای بازتوانی روانی.
ما، جمعی از پزشکان، دانشجویان، کنشگران اجتماعی و دلسوزان سلامت، خواستار توجه فوری وزارت بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی و نهادهای قانون‌گذار به بحران خودکشی در میان پزشکان جوان هستیم.
سکوت در برابر این مرگ‌ها خیانتی است به جامعه و به آینده نظام سلامت کشور.
ما با راه‌اندازی این کارزار، صدای خود را بلند می‌کنیم تا:
- مرگ خاموش رزیدنت‌ها و اینترن‌ها متوقف شود،
- کرامت انسانی در محیط‌های آموزشی و درمانی رعایت شود،
- و سلامت روانی پزشکان جوان، همچون سلامت جسمی بیماران، اولویت سیاست‌گذاری قرار گیرد.
امروز وقت اقدام است، نه سوگواری‌های تکرارشونده.
موفق شد
ویژه
