وزیر محترم بهداشت
رئیس محترم سازمان نظام پزشکی
رئیس محترم شورای عالی فرهنگی
با سلام،
ما، جمعی از کنشگران حوزه سلامت، فرهنگ و عدالت اجتماعی، با نگرانی فزاینده نسبت به گسترش بیرویهٔ جراحیهای زیبایی در کشور، این بیانیه را منتشر میکنیم. پزشکی، در ذات خود، تعهدی اخلاقی به خدمترسانی به جان انسانها دارد. اما امروز، شاهد انحراف این رسالت بهسوی بازارگرایی، سودجویی و بازتولید معیارهای مخرب زیبایی هستیم. این روند نهتنها سلامت فردی را تهدید میکند، بلکه زیرساختهای درمانی، فرهنگی و اجتماعی کشور را نیز در معرض فروپاشی قرار داده است.
۱. پزشکی در خدمت بازار، نه سلامت
جراحیهای زیبایی، در بسیاری موارد، نه از سر نیاز درمانی بلکه تحت تأثیر مد، تبلیغات و فشار اجتماعی انجام میشوند. این پدیده:
• منابع درمانی را از بیماران واقعی دور میکند.
• ظرفیت بیمارستانها، متخصصان و تجهیزات را به مصرف غیرضروری میکشاند.
• سلامت روانی و جسمی افراد را در معرض خطر قرار میدهد.
در ایران، طبق گزارشهای رسمی، سالانه بیش از ۴۰۰ هزار عمل زیبایی انجام میشود و گردش مالی این بازار به بیش از ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان میرسد. در سطح جهانی نیز، صنعت جراحی زیبایی تا سال ۲۰۲۵ به گردش مالی حدود ۴۴ میلیارد دلار خواهد رسید. این ارقام نشان میدهند که پزشکی زیبایی به یک تجارت عظیم تبدیل شده که گاه سلامت را قربانی سود میکند.
۲. بیعدالتی در توزیع امکانات درمانی
وقتی بخش بزرگی از زیرساختهای درمانی صرف جراحیهای زیبایی میشود:
• بیماران نیازمند، بهویژه در مناطق محروم، از خدمات محروم میمانند.
• عدالت درمانی، که باید بر اساس نیاز و اولویت باشد، قربانی سودآوری و تبلیغات میشود.
• نابرابری اجتماعی در دسترسی به سلامت تشدید میگردد.
ما خواستار تدوین سیاستهای بازتوزیعی و نظارت بر تخصیص منابع درمانی هستیم.
۳. معیارهای زیبایی برگرفته از صنعت پورنوگرافی
استانداردهای جنسی و زیبایی که ریشه در صنعت پورنوگرافی دارند، به فضای عمومی و رسانهای کشور نفوذ کردهاند. این معیارها:
• بدن انسان را به کالای مصرفی تبدیل میکنند.
• فشار روانی بر نوجوانان و جوانان را افزایش میدهند.
• روابط انسانی را از معنا تهی کرده و نهاد خانواده را تهدید میکنند.
ما خواستار پالایش رسانهها از تبلیغ معیارهای مخرب زیبایی و تدوین مقررات فرهنگی هستیم.
۴. پیامدهای فرهنگی و اجتماعی
تداوم این روند منجر به:
• فروپاشی معیارهای اخلاقی در روابط انسانی
• افزایش اختلالات روانی مرتبط با تصویر بدن
• تضعیف نهاد خانواده و افزایش تنهایی اجتماعی
ما خواستار مداخلهٔ فوری نهادهای فرهنگی، آموزشی و درمانی برای مقابله با این بحران هستیم.
نتیجهگیری و مطالبه
زیبایی اگر از مسیر سلامت، معنا و احترام به بدن انسان عبور نکند، به ابزاری برای فروپاشی اجتماعی تبدیل خواهد شد. ما خواستار:
• بازنگری در سیاستهای درمانی و اولویتبخشی به نیازهای واقعی
• تدوین مقررات فرهنگی و رسانهای برای مقابله با تبلیغات مخرب
• نظارت بر تخصیص منابع درمانی و جلوگیری از تجاریسازی پزشکی
• آموزش عمومی دربارهٔ سلامت روان، تصویر بدن و کرامت انسانی
این کارزار، دعوتی است به بازگشت پزشکی به مسیر اخلاقی خود و رهایی زیبایی از اسارت بازار آزاد.
