جناب آقای دکتر صالحی امیری
وزیر محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام؛
با عنایت به رسالت ارزشمند آن وزارتخانه در صیانت از میراث فرهنگی کشور، بدینوسیله اعضای شورای اسلامی و جمعی از اهالی و دوستداران میراث فرهنگی روستای تاریخی باغشیخ از توابع شهرستان ساوه، نگرانی عمیق خود را نسبت به وضعیت نامطلوب و روبهزوال کاروانسرای تاریخی عبدالغفارخان باغشیخ اعلام میدارند.
این بنای ارزشمند که در سال ۱۲۳۵ قمری در دوره فتحعلیشاه قاجار بنا شده و یکی از آخرین نمونههای کامل و ممتاز معماری کاروانسراسازی ایران است، در سال ۱۳۵۴ به شماره ۱۱۸۵ ثبت ملی و در سال ۱۴۰۲ نیز بهعنوان بخشی از کاروانسراهای تاریخی ایران ثبت جهانی یونسکو شده است. این جایگاه جهانی، آن را به یکی از مهمترین ظرفیتهای فرهنگی و گردشگری استان مرکزی و کشور تبدیل کرده است.
روستای باغشیخ با قدمت سههزارساله و برخورداری از پنج اثر ثبتشده تاریخی، توان بالقوه چشمگیری برای تبدیلشدن به یک قطب بومگردی و گردشگری فرهنگی دارد؛ اما متأسفانه به دلیل مالکیت خصوصی کاروانسرا و نبود هرگونه اقدام حفاظتی و مرمتی از سوی مالک عمده، این اثر ارزشمند سالهاست در وضعیت رهاشدگی، تخریب، فرسایش و اضمحلال تدریجی قرار گرفته است.
شایان ذکر است که اداره میراث فرهنگی شهرستان ساوه علیرغم عدم همکاری مالک، طی چند مرحله اقداماتی محدود برای حفاظت اضطراری و مرمت موضعی انجام داده که موجب استحکام نسبی بخشهایی از بنا شده است؛ اما ادامه این روند بدون تعیین تکلیف قانونی مالکیت امکانپذیر نیست و خطر تخریب کلی بنا همچنان بسیار جدی است.
بر اساس بازدیدهای میدانی و گزارشهای مستند مردمی:
سقف کاروانسرا در بخشهایی در آستانه فروریزش است،
ایوان داخلی و حجرهها دچار تخریب شدید شدهاند،
و هیچگونه همکاری و اقدام حفاظتی، مرمتی یا نگهداری توسط مالک انجام نشده است.
این وضعیت، علاوه بر تهدید جدی این اثر ثبت جهانی، با اصول حفاظت اضطراری یونسکو نیز مغایرت دارد و خطر حذف بنا از فهرست جهانی را در صورت استمرار وضعیت کنونی افزایش میدهد.
درخواست اصلی
وزارت میراث فرهنگی با صدور دستور ویژه، نسبت به آزادسازی و تعیین تکلیف مالکیت خصوصی بنا از طریق:
۱. خرید ملک توسط دولت،
۲. تملک قانونی بهواسطه ضرورت حفاظت از اثر جهانی،
۳. یا هر سازوکار قانونی دیگر که موجب امکانپذیری مرمت، احیا و بهرهبرداری گردشگری-فرهنگی از آن شود،
اقدامات لازم را با اولویت فوری در دستور کار قرار دهد.
بدیهی است که آزادسازی و احیای این کاروانسرا علاوهبر حفظ یک میراث جهانی، میتواند موجب:
رونق گردشگری،
ایجاد اشتغال پایدار،
توسعه اقتصادی روستای باغشیخ و شهرستان ساوه،
و ارتقای جایگاه فرهنگی منطقه
شود.
ما باور داریم که با حمایت و تدبیر جنابعالی، این بنای ارزشمند میتواند بهجای ویرانی، به یک مجموعه فرهنگی–گردشگری درآمدزا و افتخارآفرین تبدیل شود.
پیشاپیش از توجه، حمایت و دستورات ارزشمندتان برای نجات این گنجینه تاریخی سپاسگزاریم.
با احترام
شورای اسلامی روستای باغشیخ
علیاکبر رضایی و جمعی از اهالی و دوستداران میراث فرهنگی
موفق شد
ویژه
