رئیس محترم قوه قضائیه
رئیس و نمایندگان محترم مجلس
وزیر محترم بهداشت
موضوع: درخواست اجرای عدالت، توسعه سلامت و مقابله با تعارض منافع
سلام
امروز در ایران، فروش بسیاری از فرآوردههای طبیعی، مکملهای گیاهی و داروهای طب سنتی صرفاً به داروخانهها محدود شده است؛ در حالی که نه قانون مشخصی این انحصار را الزامی کرده، نه مبنای علمی و بهداشتی آن قابل دفاع است و نه رویهای مشابه در کشورهای پیشرفته یا همتراز ما وجود دارد.
برخلاف ادعای ضمنی برخی نهادها، هیچ ماده قانونی در قوانین کشور - چه قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب سال ۱۳۴۳ و چه آییننامههای بعدی - انحصار عرضه این محصولات در داروخانهها را الزام نکرده است.
در عمل، سازمان غذا و دارو با استناد به رویههای داخلی و بدون پشتوانه قانونی، مانع از فروش مجاز فرآوردههای گیاهی و طبیعی در عطاریها، فروشگاههای سلامت، سلامتکدهها و دیگر مراکز تخصصی مرتبط شده است.
این در حالی است که:
-
طبق سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی ایران، گسترش دسترسی عمومی به طب سنتی و داروهای گیاهی یکی از اهداف راهبردی کشور در حوزه سلامت اعلام شده است.
یکی از ابزارهای تحقق این هدف، فراهمسازی امکان عرضه کنترلشده و قانونی این محصولات در شبکهای متنوع از مراکز فروش، از جمله عطاریها و فروشگاههای سلامت است؛ امری که میتواند باعث ارتقای استاندارد، آموزش، نظارت و توسعه علمی این حوزه شود. -
از منظر علمی و بینالمللی، فرآوردههای طبیعی و داروهای گیاهی در اغلب کشورها - از جمله ایالات متحده، آلمان، ترکیه، هند، مالزی، انگلستان، امارات و بسیاری کشورهای دیگر - در زمره مکملها و فرآوردههای سنتی غیردارویی طبقهبندی میشوند. فروش این محصولات نه تنها در داروخانهها، بلکه در فروشگاههای سلامت، عطاریها، سوپرمارکتها و حتی فروشگاههای آنلاین، مجاز و رایج است.
با این حال، در ایران، سازمان غذا و دارو از یکسو این محصولات را «دارو» نمیداند و تحت عنوان «فرآوردههای طبیعی» و «طب سنتی» طبقهبندی میکند، اما از سوی دیگر، فروش آنها را منحصراً به داروخانهها سپرده است.
این تناقض آشکار علاوه بر ایجاد رانت برای داروخانهها، حق انتخاب مصرفکننده را محدود، رقابت سالم را مختل و مسیر توسعه طب سنتی را مسدود کرده است.
نکته مهمتر اینکه ساختار تصمیمگیری و سیاستگذاری سازمان غذا و داروی ایران تحت سیطره کامل بدنه داروسازان کشور قرار دارد. این موضوع، بهویژه در موضوعاتی که به منافع مستقیم داروسازان مرتبط است، شائبه تعارض منافع را به وجود آورده و لزوم ورود نهادهای نظارتی و قضایی را ضروری میسازد.
خواسته ما روشن است:
ما امضاکنندگان این کمپین، خواستار اصلاح فوری و اساسی در این روند انحصاری و تبعیضآمیز هستیم. از دولت، مجلس، دستگاه قضایی و سازمانهای نظارتی میخواهیم که:
-
انحصار عرضه فرآوردههای طبیعی، مکملها و داروهای گیاهی را به نفع یک گروه خاص (داروخانهها) لغو کنند.
-
امکان عرضه این محصولات را، با نظارت و ضوابط مشخص، برای عطاریها، سلامتکدهها و فروشگاههای سلامتمحور دارای مجوز فراهم کنند.
-
زمینهساز توسعه قانونمند و رقابتپذیر در بازار این محصولات شوند تا به سلامت عمومی جامعه و ارتقای استانداردهای عرضه منجر شود.
اگر شما هم معتقدید که حق انتخاب، عدالت، شفافیت و توسعه سلامت عمومی باید بر منافع گروهی ارجح باشد، از شما دعوت میکنیم تا با امضای این کمپین، صدای این مطالبه منطقی، مستند و ملی باشید تا بتوانیم به پشتوانه امضای تکتک شما، این مطالبه را از مجاری قانونی پیگیری و نسبت به رفع این انحصار غیرمنطقی اقدام کنیم.