ریاست محترم فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی
با سلام و احترام؛
ما جمعی از مربیان، ورزشکاران و کوهنوردان ایران، بدینوسیله مراتب اعتراض جدی خود را نسبت به رویکرد ناعادلانه و تبعیضآمیز مبتنی بر سن در روند ارزیابی و تعیین صلاحیت مربیان ورزشی اعلام میداریم.
تجربه، دانش، مهارتهای فردی و تواناییهای عملی باید معیار اصلی در ارزیابی صلاحیت مربیان باشد، نه سن تقویمی آنان. تصمیمگیری بر مبنای سن، فارغ از تحلیل علمی عملکرد، سلامت جسمانی یا صلاحیت فنی، مصداق روشن تبعیض سنی (Age Discrimination) است که هم با عدالت آموزشی مغایرت دارد و هم سرمایههای انسانی ارزشمند را از چرخهٔ آموزش و توسعهٔ ورزش کنار میگذارد.
مستندات و منابع علمی معتبر در رد تبعیض سنی
۱. The Age Discrimination Handbook (O’Dempsey, ۲۰۰۹):
تأکید میکند که «سن بهتنهایی نمیتواند مبنای رد صلاحیت حرفهای افراد باشد، مگر آنکه دلایل پزشکی یا عملکردی مشخصی ارائه شود.»
۲. Routledge Handbook of Sports Coaching (Potrac et al., ۲۰۱۳):
تصریح میکند که «سیستمهای ارزیابی مربیان باید بر پایهٔ شایستگی، تجربه و تحلیل عملکرد باشد، نه معیارهای غیرعلمی مانند سن.»
۳. Ageism and Discrimination in Sports – University of Queensland (۲۰۲۱):
در این پژوهش آمده است: «پیشداوری علیه سن منجر به حذف تجربیات ارزشمند و تضعیف چرخهٔ توسعهٔ مربیگری میشود.»
۴. Age Discrimination and Diversity (Sargeant, ۲۰۱۰):
این کتاب نیز تأکید دارد که تبعیض سنی میتواند اثرات منفی بر انگیزه، عملکرد و عدالت سازمانی داشته باشد.
نمونههای حقوقی معتبر بینالمللی:
• Phil Regan vs. New York Mets (۲۰۲۳):
مربی باسابقهای که به دلیل سن بالا برکنار شد. دادگاه در حکمی تاریخی، تبعیض سنی را تأیید و رأی به نفع شاکی صادر کرد.
• Joe Moore vs. University of Notre Dame:
اخراج مربی تنها بر اساس سن، از سوی دادگاه ناقض قوانین کار شناخته شد.
• DeMarco v. Holy Cross High School:
دیوان عالی ایالت حکم داد که نهاد آموزشی نمیتواند صرفاً به دلیل سن، قرارداد مربی را تمدید نکند.
درخواستهای مشخص ما:
۱. بازنگری در روند ارزیابی صلاحیت مربیان، مبتنی بر عملکرد، توانمندی فنی و سلامت جسمانی واقعی، نه صرف سن.
۲. جلوگیری از حذف یا اعمال محدودیت آموزشی برای مربیان با تجربه، تنها به دلیل سن تقویمی.
۳. فراهمسازی فرصت دفاع و ارائهٔ مستندات علمی، سوابق کاری و عملکردی برای تمامی مربیان معترض به این قانون.
۴. ارسال درخواست رسمی از سوی کمیتهٔ آموزش فدراسیون کوهنوردی به وزارت ورزش، بهمنظور رفع محدودیت سنی برای مدرسان باسابقه و باصلاحیت.
سخن ما با جامعهٔ ورزشی
ما، مربیان و کوهنوردان، سالهاست که دوشادوش هم در مسیر آموزش، نجات، صعود و پرورش نسلهای تازه گام برداشتهایم. با تمام وجود، دانش و تجربهٔ خود را بیچشمداشت انتقال دادهایم و کوهستان را نه فقط عرصهای برای صعود، بلکه میدانی برای زندگی، اخلاق و یادگیری معرفی کردهایم.
امروز اما، با موضوعی روبهرو هستیم که نهتنها آیندهٔ یک یا چند مربی، بلکه مسیر رشد ورزش کشور را تحت تأثیر قرار میدهد. آیا این رویکرد با روح حاکم بر کوهنوردی که همواره بر توانمندی عملی و تجربه تأکید داشته، همخوانی دارد؟
ما باور داریم که عدد سن نمیتواند معیار ارزیابی صلاحیت حرفهای باشد. اجازه ندهیم تجربه، دانش و اخلاق حرفهای قربانی معیارهای نادرست شود.
رونوشت:
• وزارت ورزش و جوانان
• فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی
• کمیته آموزش فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی