وزیر محترم آموزش و پرورش
با سلام؛
اینجانبان جمعی از دانشآموزان مقطع دبیرستان، در کنار بسیاری از همسالان خود، با چالشی جدی در نظام آموزشی مواجه هستیم. با وجود آنکه در این مقطع، دانشآموزان وارد مسیر رشتهٔ تخصصی خود میشوند و باید تمرکز اصلی بر دروس تخصصی باشد، حجم بالای دروس عمومی همچنان فشار زیادی بر زمان، انرژی و کیفیت یادگیری ما وارد میکند.
هدف از نگارش این کارزار، انتقال دغدغههای دانشآموزان به مسئولان محترم آموزش و پرورش و ارائهٔ پیشنهادهایی عملی برای بهبود کیفیت آموزش، کاهش فشار روانی و افزایش بهرهوری تحصیلی است.
شرح مشکل
۱. حجم بالای دروس عمومی باعث کاهش زمان مطالعهٔ عمیق دروس تخصصی شده است.
۲. فشردگی برنامهٔ هفتگی منجر به خستگی ذهنی، افت تمرکز و کاهش انگیزهٔ تحصیلی میشود.
۳. شیوههای سنتی تدریس در بسیاری از دروس عمومی، با نیازها و شرایط نسل امروز همخوانی ندارد.
۴. ارزیابیهای مکرر و سنگین، بدون توجه به تفاوتهای فردی دانشآموزان، فشار روانی زیادی ایجاد میکند.
پیامدهای ادامهٔ این وضعیت
- افت کیفیت یادگیری واقعی و مفهومی
- افزایش اضطراب، فرسودگی تحصیلی و دلزدگی از درس
- تضعیف آمادگی دانشآموزان برای کنکور و آیندهٔ تحصیلی
- کاهش خلاقیت و توان تحلیل در دانشآموزان
پیشنهادهای اصلاحی
۱. کاهش حجم محتوای دروس عمومی در مقطع دبیرستان متناسب با رشتهٔ تحصیلی
۲. ادغام یا حذف بخشهای تکراری در کتابهای درسی
۳. تغییر شیوهٔ ارزشیابی از آزمونمحوری به پروژهمحوری و ارزشیابی مستمر
۴. استفاده از روشهای نوین آموزشی مانند آموزش ترکیبی (حضوری–آنلاین)
۵. افزایش اختیار مدارس و معلمان در مدیریت زمان و نحوهٔ تدریس
۶. توجه به سلامت روان دانشآموزان در برنامهریزی آموزشی
کتابهایی که از نظر دانشآموزان نیاز به اصلاح دارند
۱. تاریخ یازدهم: گرچه آگاهی از تاریخ کشور و شناخت ریشهها و فرهنگ ملی برای هر فردی ضروری و ارزشمند است، بسیاری از دانشآموزان نگرانی خود را نسبت به حجم گسترده و فشردهٔ مطالب این کتاب بیان میکنند.
این حجم از اطلاعات گاه از مسیر یادگیری عمیق فاصله میگیرد و به جای تقویت فهم تاریخی، به حفظمحوری و خستگی ذهنی میانجامد.
بهتر است مطالب تاریخ با تمرکز بر یادگیری مفهومی، داستانهای تاریخی کلیدی و تحلیلهای کاربردی ساماندهی شود، بهگونهای که اصل موضوع حفظ شود اما از بار حجمی غیرضروری کاسته شود. بهعلاوه، استفاده از فعالیتهای یادگیری مشارکتی، منابع چندرسانهای و بحثهای عمیق در کلاس میتواند فهم مطالب را ارتقاء دهد.
۲. عربی تمام مقاطع: کتاب عربی در تمامی پایهها با مجموعهٔ گستردهای از قواعد، ترجمهها و مفاهیم روبهروست؛ حجمی که بسیاری از دانشآموزان آن را سنگین و غیرقابل هضم میدانند. تجربهٔ عمومی نشان میدهد که بخش زیادی از دانشآموزان، فارغ از راهحلهای کلاس درس، برای مسلطشدن به زبان نیازمند کلاسها یا دورههای تکمیلی خصوصی هستند که این مسئله بار اقتصادی و زمانی بیشتری بر خانوادهها تحمیل میکند.
بازنگری محتوای عربی با تمرکز بر مهارتهای کاربردی ارتباطی و کاهش بخشهای غیرضروری میتواند یادگیری را آسانتر کند. همچنین، ایجاد فعالیتهای زبانی کاربردی در کلاس و منابع کمکآموزشی مناسب میتواند یادگیری واقعی را تقویت کند.
۳. دین و زندگی: درس دین و زندگی باارزش و مهم است، اما بسیاری از دانشآموزان گزارش میدهند که حجم آیات، احادیث و مفاهیم کلاسیک در کنار روشهای تدریس سنتی، باعث میشود فهم عمیق و کاربردی موضوع سخت شود و بار درسی به شکل سنگین حس شود. به همین دلیل با کمبود علاقهٔ دانشآموزان به این درس مواجه شدیم.
اگر حجم مطالب این درس کمتر شود و فقط به مطالب اصلی بپردازیم و بار سبکی روی دوش دانشآموزان در این قسمت باشد، دانشآموزان علاقهٔ بیشتری به این درس و دین خود نشان میدهند و کنجکاو میشوند تا دربارهٔ موضوعات جزئی از معلم سؤالاتی بپرسند و این قسمت یادگیری مسائل جزئی به عهدهٔ معلم است.
درخواست نهایی
ما دانشآموزان، با احترام کامل به نظام آموزشی کشور، خواستار بازنگری کارشناسانه در برنامهٔ درسی مقطع دبیرستان هستیم تا آموزش از حالت حفظمحور و فرسایشی خارج شده و به یادگیری عمیق، کاربردی و انسانی نزدیکتر شود.
امید است مسئولان محترم آموزش و پرورش کشور، با شنیدن صدای دانشآموزان، گامی مؤثر در جهت بهبود آیندهٔ آموزشی کشور بردارند.
موفق شد
ویژه
